Hvað hefur þú gert fyrir heilsuna í dag? Geir Gunnar Markússon skrifar 25. september 2020 13:00 Á hverjum einasta degi höfum við mjög mikið val um það hvort við höldum góðri heilsu eða stuðlum að versnandi heilsu. Nútíma líferni bíður upp á allt annað en heilsusamlegan lífsstíl og alltof margir eru dagsdaglega í heilsuniðurbroti. Hjá nútímanninum eiga allir þættir heilsusamlegs lífs undir högg að sækja t.d. er mikið framboð af skyndibita og sætindum, hreyfing er lítil sem engin, stressið og álagið er yfirgengilegt og svefnleysi er algengara en stormur á Stórhöfða. Það er jafnvel spurning hvort manneskjan sé yfir höfuð gerð til lifa af í nútíma líferni? Því okkur er að takast nokkuð vel að tortíma okkur með eigin „velmegnun“ með aukinni tíðni lífsstílssjúkdóma. Offita og fylgikvillar eru t.d. mun stærra vandamál í heiminum en vannæring. Það væri mjög skrítið að geta sofið eins og vært ungabarn eftir að hafa stressað sig upp allan daginn, drukkið ótæpilega af kaffi eða orkudrykkjum og svo ekkert hreyft sig. Líkaminn er svo oft að senda okkur skilboð sem við hunsum. Sorglega margir horfa t.d. ekki á ástæður svefnleysisins og taka bara öflugar svefntöflur til að bæta gráu ofan á svart. Hvar er ábyrgðin á eigin heilsu og lífi ef þú horfir ekki á lífsstíl þinn heldur tekur bara töflur til að halda niðri einkennunum sem lífsstíll þinn veldur? Við erum manneskjur eða homo sapiens, hinn viti borni maður en miðað við þessa sjálfeyðingarhvöt okkar í nútímalíferni þá er eitthvað langt í við séum hinn viti borni maður. Annað dæmi um skilaboð frá líkamanum sem við hunsum er þegar þú kemur heim eftir erfiðan dag í vinnunni með hausverk og slenið er að drepa þig þá væri það besta sem þú gerir er að fara í góðan 30 mín göngutúr (byrja létt, allt telur og ekki skemmir ef það er í guðsgrænni náttúrinni) og fá þér 1-2 vatnsglös fyrir túrinn. Ég get lofað því að hausverkurinn verður betri og orkan meiri eftir göngutúrinn. Því stórar líkur eru á því að líkami þinn hafi verið að senda þér skilaboð um að hann skorti súrefni og hreyfingu en þú gafst honum tvær hausverkjatöflur, sætindi og langan lúr (þarf vissulega að sofa en betra væri að geyma það til kl.22:00 og fá góðan nætursvefn). Líkami okkar og sál er alltaf að leita að jafnvægi og við þurfum ákveðið jafnvægi á okkar daglegu athafnir. Var mikið stress í vinnunni eða skólanum í dag? Ef svarið er já þá þarftu að finna heilsusamlegar leiðir til að afstressa þig (án þess að nota lyf, áfengi eða mat) t.d. hugleiðslu, slökun eða jóga. Við leyfum okkur eða gefum okkur ekki einu sinni 5-10 mínútur í hugleiðslu yfir daginn en við erum tilbúin að eyða heilum vinnudegi í stress og læti! Það sér það hver heilvita maður að svona líferni endar með ósköpum. Engin lifandi vera er gerð til þola svona misþyrmingu dag eftir dag, vikur og mánuðum saman…og hvað þá að nota enn verri aðferðir til að bæta fyrir skaðann!? Það er reyndar ótrúlegt hvað mannslíkaminn þolir miðað við misþyrmingarnar sem dynja á honum á hverjum degi. Nútíma lífsstíll er voðalega þægilegur og auðveldur, það er vissulega auðveldara að kaupa skyndibita en útbúa hollan kvöldmat og keyra í vinnuna frekar en að labba eða hjóla. En það sem margir vita ekki er að þessi líffstíll er vítahringur enn meiri óhollustu, hreyfingarleysis, svefnleysis og streitu. Það er t.d. ekkert í unnum mat með fullt af sykri og aukaefnum sem fær okkur til að vilja fara upp úr Lazy-boy stólnum og fara út að hreyfa okkur, þvert á móti með hverjum bitanum á fætur öðrum færist þú neðar og neðar í stólinn. Of margir af þeim sem ég hef hitt í næringar- og heilsuráðgjöf í gegnum árin segja að þau séu svo góð við sig að þau geti ekki pínt sig út í göngutúr í rigningu, borðað grænmeti í stað sælgætis eða hætt að horfa á uppáhaldsþáttinn í sjónuvarpinu til að fara að sofa. Það sem ég segi þessum skjólstæðingum er að í rauninni séu þau vond við sig þegar fram líða stundir, þegar líkaminn segir nei við þessari „góðsemi“. Í þessu samhengi heilbrigðs lífernis er ég ekki að tala um einhvern sykurlausan kúr eða algjört meinlæta líf þar sem við leyfum okkur aldrei neitt dekur í mat, heldur að við kunnum að njóta þess og í hófi án þess að heilsan fari að gjalda fyrir það. Og þá skiptir t.d. einstaka óhollusta ekki máli ef mataræðið þess fyrir utan er hollt.Margir í nútímasamfélagi hafa einfaldlega ekki upplifað alvöru lífsgæði sem fylgir heilsusamlegum lífsstíl og því hversu æðislega góður þú ert við sjálfa/n þig ef þú hugsar vel um líkama og sál. Ég vona að þú sért ekki komin með samviskubit eftir lestur þessarar greinar, því þú hefur ekki verið að sinna heilsunni? Það var síður en svo ástæðan, frekar að hvetja þig til dáða og mín einlæga von er að þú upplifir alvöru lífsgæði með sem bestri heilsu. Á hverjum degi höfum við val um ýmislegt sem snýr að heilsu okkar. Ég vona að þessi grein hafi opnað augu þín fyrir því að þú hefur valið þegar kemur að því að standa með heilsunni þinni. Höfundur er næringarfræðingur Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilsa Geir Gunnar Markússon Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson Skoðun Konur sem eiga ekki að eignast börn Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Mengun á við 1,7 milljón manns í boði SFS Jón Kaldal Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Skoðun Gleymdu börnin Kolbrún Pálsdóttir skrifar Skoðun Vinstri gráir Yngvi Óttarsson skrifar Skoðun Bændur eru líka neytendur Eyjólfur Ingvi Bjarnason skrifar Skoðun Hlutabréfafjárfesting er langtímafjárfesting Davíð Björnsson skrifar Skoðun Stuðningur úr óvæntri átt Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Loftslagsmál eru orkumál Nótt Thorberg skrifar Skoðun Framsókn klárar verkin Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóðarópera - stórt skref til framtíðar Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Veiðum hval - virðum lög Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Bestu árin Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Brunavarnir á byggingarsvæðum Böðvar Tómasson skrifar Skoðun Rödd þjóðarinnar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til matvælaráðherra - dýraníð í Borgarbyggð Árni Stefán Árnason skrifar Sjá meira
Á hverjum einasta degi höfum við mjög mikið val um það hvort við höldum góðri heilsu eða stuðlum að versnandi heilsu. Nútíma líferni bíður upp á allt annað en heilsusamlegan lífsstíl og alltof margir eru dagsdaglega í heilsuniðurbroti. Hjá nútímanninum eiga allir þættir heilsusamlegs lífs undir högg að sækja t.d. er mikið framboð af skyndibita og sætindum, hreyfing er lítil sem engin, stressið og álagið er yfirgengilegt og svefnleysi er algengara en stormur á Stórhöfða. Það er jafnvel spurning hvort manneskjan sé yfir höfuð gerð til lifa af í nútíma líferni? Því okkur er að takast nokkuð vel að tortíma okkur með eigin „velmegnun“ með aukinni tíðni lífsstílssjúkdóma. Offita og fylgikvillar eru t.d. mun stærra vandamál í heiminum en vannæring. Það væri mjög skrítið að geta sofið eins og vært ungabarn eftir að hafa stressað sig upp allan daginn, drukkið ótæpilega af kaffi eða orkudrykkjum og svo ekkert hreyft sig. Líkaminn er svo oft að senda okkur skilboð sem við hunsum. Sorglega margir horfa t.d. ekki á ástæður svefnleysisins og taka bara öflugar svefntöflur til að bæta gráu ofan á svart. Hvar er ábyrgðin á eigin heilsu og lífi ef þú horfir ekki á lífsstíl þinn heldur tekur bara töflur til að halda niðri einkennunum sem lífsstíll þinn veldur? Við erum manneskjur eða homo sapiens, hinn viti borni maður en miðað við þessa sjálfeyðingarhvöt okkar í nútímalíferni þá er eitthvað langt í við séum hinn viti borni maður. Annað dæmi um skilaboð frá líkamanum sem við hunsum er þegar þú kemur heim eftir erfiðan dag í vinnunni með hausverk og slenið er að drepa þig þá væri það besta sem þú gerir er að fara í góðan 30 mín göngutúr (byrja létt, allt telur og ekki skemmir ef það er í guðsgrænni náttúrinni) og fá þér 1-2 vatnsglös fyrir túrinn. Ég get lofað því að hausverkurinn verður betri og orkan meiri eftir göngutúrinn. Því stórar líkur eru á því að líkami þinn hafi verið að senda þér skilaboð um að hann skorti súrefni og hreyfingu en þú gafst honum tvær hausverkjatöflur, sætindi og langan lúr (þarf vissulega að sofa en betra væri að geyma það til kl.22:00 og fá góðan nætursvefn). Líkami okkar og sál er alltaf að leita að jafnvægi og við þurfum ákveðið jafnvægi á okkar daglegu athafnir. Var mikið stress í vinnunni eða skólanum í dag? Ef svarið er já þá þarftu að finna heilsusamlegar leiðir til að afstressa þig (án þess að nota lyf, áfengi eða mat) t.d. hugleiðslu, slökun eða jóga. Við leyfum okkur eða gefum okkur ekki einu sinni 5-10 mínútur í hugleiðslu yfir daginn en við erum tilbúin að eyða heilum vinnudegi í stress og læti! Það sér það hver heilvita maður að svona líferni endar með ósköpum. Engin lifandi vera er gerð til þola svona misþyrmingu dag eftir dag, vikur og mánuðum saman…og hvað þá að nota enn verri aðferðir til að bæta fyrir skaðann!? Það er reyndar ótrúlegt hvað mannslíkaminn þolir miðað við misþyrmingarnar sem dynja á honum á hverjum degi. Nútíma lífsstíll er voðalega þægilegur og auðveldur, það er vissulega auðveldara að kaupa skyndibita en útbúa hollan kvöldmat og keyra í vinnuna frekar en að labba eða hjóla. En það sem margir vita ekki er að þessi líffstíll er vítahringur enn meiri óhollustu, hreyfingarleysis, svefnleysis og streitu. Það er t.d. ekkert í unnum mat með fullt af sykri og aukaefnum sem fær okkur til að vilja fara upp úr Lazy-boy stólnum og fara út að hreyfa okkur, þvert á móti með hverjum bitanum á fætur öðrum færist þú neðar og neðar í stólinn. Of margir af þeim sem ég hef hitt í næringar- og heilsuráðgjöf í gegnum árin segja að þau séu svo góð við sig að þau geti ekki pínt sig út í göngutúr í rigningu, borðað grænmeti í stað sælgætis eða hætt að horfa á uppáhaldsþáttinn í sjónuvarpinu til að fara að sofa. Það sem ég segi þessum skjólstæðingum er að í rauninni séu þau vond við sig þegar fram líða stundir, þegar líkaminn segir nei við þessari „góðsemi“. Í þessu samhengi heilbrigðs lífernis er ég ekki að tala um einhvern sykurlausan kúr eða algjört meinlæta líf þar sem við leyfum okkur aldrei neitt dekur í mat, heldur að við kunnum að njóta þess og í hófi án þess að heilsan fari að gjalda fyrir það. Og þá skiptir t.d. einstaka óhollusta ekki máli ef mataræðið þess fyrir utan er hollt.Margir í nútímasamfélagi hafa einfaldlega ekki upplifað alvöru lífsgæði sem fylgir heilsusamlegum lífsstíl og því hversu æðislega góður þú ert við sjálfa/n þig ef þú hugsar vel um líkama og sál. Ég vona að þú sért ekki komin með samviskubit eftir lestur þessarar greinar, því þú hefur ekki verið að sinna heilsunni? Það var síður en svo ástæðan, frekar að hvetja þig til dáða og mín einlæga von er að þú upplifir alvöru lífsgæði með sem bestri heilsu. Á hverjum degi höfum við val um ýmislegt sem snýr að heilsu okkar. Ég vona að þessi grein hafi opnað augu þín fyrir því að þú hefur valið þegar kemur að því að standa með heilsunni þinni. Höfundur er næringarfræðingur
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar
Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir Skoðun