„Þeir munu ekki geta gert mikið við þessu í langan tíma“ Samúel Karl Ólason skrifar 27. október 2020 07:01 Donald Trump og Mitch McConnell hafa gert umfangsmiklar breytingar á dómskerfi Bandaríkjanna á einungis fjórum árum. Vísir/AP Þegar þessu kjörtímabili Donalds Trumps lýkur, mun Trump hafa skipað tæpan þriðjung umdæmisdómara Bandaríkjanna. Hann mun hafa skipað minnst þrjá Hæstaréttardómára, 53 umdæmisdómara, 162 héraðsdómara og tvo dómara í alþjóðaviðskiptadóm Bandaríkjanna. Tilnefning Amy Coney Barrett til Hæstaréttar var staðfest í öldungadeildinni í nótt, að mestu eftir flokkslínum, þar sem og sór hún einnig embættiseið í nótt. Enginn forseti hefur skipað fleiri dómara á sína fyrsta kjörtímabili nema Jimmy Carter, samkvæmt frétt Washington Post. Um er að ræða markvissa áætlun Mitch McConnell, forseta öldungadeildarinnar, sem neitaði að staðfesta alríkisdómara og Hæstaréttardómara á síðasta ári forsetatíðar Barack Obama, fyrrverandi forseta Bandaríkjanna. Því var staðan sú þegar Trump tók við að rúmlega hundrað dómarasæti stóðu tóm. Allt í allt eru um 850 alríkisdómarar í Bandaríkjunum. Umræddir dómarar geta haft mikil áhrif á margvísleg og mikilvæg málefni í Bandaríkjunum. Þar á meðal lýðræðið, mannréttindi, lög og stjórnarskrá Bandaríkjanna. Í upphafi forsetatíðar Trump sagði hann sjálfur að val hans á dómurum væri hin ósagða saga forsetatíðar hans. „Enginn talar um þetta en þegar þú hugsar út í það...Þetta mun hafa afleiðingar 40 ár fram í tímann,“ sagði Trump þá á ríkisstjórnarfundi. „Stórum hluta dómstóla verður breytt af þessari ríkisstjórn á mjög stuttu tímabili.“ Margir þessara dómara sem Trump hefur tilnefnt hafa þótt umdeildir og jafnvel ekki hæfir. Flestir þeirra dómara sem Trump hefur tilnefnt eru hvítir karlar. Þar til í júlí voru 85 prósent þeirra hvítir og 76 prósent karlar. Á fyrsta ári sínu í embætti voru 31 prósent af þeim sem Obama tilnefndi í dómarasæti hvítir karlar. Hlutfallið var 67 prósent hjá George W. Bush, 38 prósent hjá Bill Clinton, 74 prósent hjá Bush eldri og 93 prósent hjá Ronald Reagan. Til þess að ná þessum árangri hafa Repúblikanar í öldungadeild Bandaríkjaþings þurft að breyta reglum og virða hefðir að vettugi. Árið 2017 breyttu Repúblikanar reglu sem fjallaði um að 60 atkvæði af hundrað þyrfti til að staðfesta tilnefningu til Hæstaréttar. Nú þarf bara hefðbundinn meirihluta. Demókratar höfðu áður gripið til sambærilegra aðgerða varðandi tilnefningar til annarra opinbera starfa. Í fyrra gerðu Repúblikanar einnig breytingar á því hve miklum tíma hægt væri að verja til umræðu um tilnefningar alríkisdómara. Hámarkið var 30 klukkustundir en Repúblikanar lækkuðu hámarkið niður í tvær klukkustundir varðandi tilnefningar héraðsdómara. Þá bundu Repúblikanar enda á þá hefð að öldungadeildarþingmenn gætu í raun beitt neitunarvaldi varðandi tilnefningar alríkisdómara í ríkjum þeirra. Þar að auki byrjuðu formenn dómsmálanefdnar öldungdadeilarinnar, fyrst Charles E. Grassley og Lindsey Graham, að taka nokkra aðila sem höfðu verið tilnefndir til embættis alríkisdómara fyrir í einu á nefndarfundum. Demókratar mótmæltu því og sögðu það leiða til þess að minni tími gæfist til að skoða tilnefningu hvers og eins. Ofan á það hafa Lögmannasamtök Bandaríkjanna ekki fengið að skoða þá aðila sem hafa verið tilnefndir til embættis alríkisdómara, áður en þeir hafa verið tilnefndir. Slíkt var gert í forsetatíð Barack Obama og áður. Óvinsælum stefnumálefnum náð í gegnum dómstóla Mörg málefni sem Repúblikanar leggja mikla áherslu á eru í raun óvinsæl meðal kjósenda, miðað við kannanir. Meðal þeirra er að fella niður heilbrigðiskerfi Bandaríkjanna (mál verður tekið fyrir þann 10. nóvember), draga úr umhverfisvernd og að fella niður rétt kvenna til þungunarrofs. Trump hefur sjálfur lýst því að Hæstaréttardómarar sem hann tilnefnir muni vera andvígir rétti kvenna til þungunarrofs. Amy Coney Barrett neitaði að svara spurningum um viðhorf sitt til þess og annarra mála þegar hún sat fundi dómsmálanefndar öldungadeildarinnar fyrr í mánuðinum. Sjá einnig: Vildi ekki svara spurningu um þungunarrof Trump hefur einnig sagt að hugsanlegt sé að dómafordæmið sem skapar rétt bandarískra kvenna til þungunarrofs, sem nefnist Roe gegn Wade, verði aftur tekinn fyrir hjá Hæstarétti eftir að Barrett tekur sér sæti þar. Þar að er einnig talið mögulegt að Hæstiréttur muni koma að framkvæmd og niðurstöðum forsetakosninganna í næstu viku. Sé Barrett meðtalin hafa Repúblikanar skipað 15 af síðustu 19 Hæstaréttardómurum. Í því samhengi benti stjórnmálafræðingurinn Lee Drutman á í gær að á undanförnum 30 árum hefur forseti á vegum Repúblikanaflokksins einungis einu sinni hlotið meirihluta atkvæða í forsetakosningum vestanhafs. Það var á seinna kjörtímabili George W. Bush, í kosningunum árið 2004. Republicans have won the national popular vote for president just once in the last 30 years. https://t.co/a0ZoRitLet— Lee Drutman (@leedrutman) October 26, 2020 Meðal Demókrata í Bandaríkjunum hefur sú hugmynd stungið upp kollinum að dómurum í Hæstarétti Bandaríkjanna verði fjölgað. Þannig væri hægt að ná jafnvægi meðal flokkanna á nýjan leik. Joe Biden, forsetaframbjóðandi flokksins, hefur þó sagt að honum þyki það ekki góð hugmynd og segist ætla að stofna sérstakt ráð sem eigi að skoða dómaramál í Bandaríkjunum og gera tillögur að umbótum, verði hann forseti. Demókratar hafa einnig deilt um það hvort að þeir ættu að breyta reglum og hefðum til fyrra horfs, nái þeir meirihluta í öldungadeildinni. „Nei,“ sagði Mazie Hirono, demókrati frá Havaí og meðlimur í dómsmálanefnd öldungadeildarinnar, við Washington Post þegar hún var spurð út í það hvort öldungadeildarþingmenn Repúblikanaflokksins ættu að fá að koma í veg fyrir tilnefningar dómara í þeirra ríkjum. „Reglurnar hafa breyst. Lít ég út fyrir að vera heimsk?“ Richard Blumenthal, sem er einnig í nefndinni, sagði sömuleiðis nei. Aðrir segja að þetta þurfi að skoða. Sérfræðingur sem WP ræddi við segir að margir eldri dómarar sem skipaðir voru í embætti af Demókrötum, hafi frestað því að setjast í helgan stein á undanförnum árum. Vinni Biden kosningarnar í næstu viku gæti hann fljótt fengið nokkuð mikinn fjölda sæta að fylla. Blæs á óánægjuraddir Mitch McConnell gefur ekki mikið fyrir gagnrýni á að hann hafi grafið undan trúverðugleika Hæstaréttar og annarra dómstóla og gert dómstóla að pólitísku bitbeini. „Þetta er eitthvað sem við eigum að vera stolt af og finnast gott,“ sagði McConnell á sunnudaginn. „Við höfum lagt fram mikilvægt framlag til framtíðar þessa lands. Margt af því sem við höfum gert, mun hafa verið tekið til baka fyrir næstu kosningar. Þeir munu ekki geta gert mikið við þessu í langan tíma.“ Bandaríkin Forsetakosningar í Bandaríkjunum Hæstiréttur Bandaríkjanna Donald Trump Fréttaskýringar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Segir lág laun leikskólakennara mýtu Innlent Steinunn Ólína segir landráðamál í uppsiglingu Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Hafi líka reynt að bana eldri syni sínum Innlent Leikskólakennarar ósáttir við vettlingagjörning Innlent Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Innlent Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Innlent Mikill reykur þegar kviknaði í einangrunarplasti Innlent Fleiri fréttir Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Fyrstu hergögnin eiga að berast til Úkraínu á næstu klukkustundum Segir ekki af sér þrátt fyrir njósnir aðstoðarmannsins Aðstoðarvarnarmálaráðherra ákærður fyrir mútuþægni Upptök eldsins í gömlu kauphöllinni enn ókunn Settur út af sakramentinu fyrir að stýra minningarstund um Navalní Handtóku barnunga öfgamenn eftir stunguárás í Sydney Ekki ólöglegt fyrir konur að brjóta gegn körlum Grunuð um að hafa banað tveimur börnum Vitni greinir frá ráðabruggi og lögmaður Trump fær viðvörun Öldungadeildin samþykkti 95 milljarða dala aðstoð við Úkraínu, Ísrael og Taívan Reyna að sigla um geiminn á geislum sólarinnar Lýsa yfir áhyggjum af fregnum af fjöldagröfum á Gasa Fá aftur gögn frá tæplega hálfrar aldar gömlu geimfari Umdeildur flutningur á hælisleitendum til Rúanda samþykktur Starfsmaður hægrijaðarflokks handtekinn fyrir njósnir fyrir Kína Gera alvarlegar athugasemdir við verðlaunakerfi Tik Tok Tugir handteknir á mótmælum háskólanema gegn aðgerðum Ísraels Undirbúa stærðarinnar sendingar til Úkraínu Engin sönnunargögn bendla UNRWA við árásina Hættu við umfangsmiklar árásir á Íran Sakaði Trump um að reyna að spilla kosningunum 2016 Dæmdu samskiptastjóra Meta fyrir að „verja hryðjuverk“ Modi sakaður um múslimaandúð í miðjum kosningum Dregur úr vinnu og verkefnum Evrópa hlýnar hraðast heimsálfanna Duda segir Pólverja reiðubúna til að geyma kjarnorkuvopn Segir af sér vegna mistaka í kringum árás Hamas Rallýbíll ók á áhorfendur á Sri Lanka Ísraelar æfir yfir fyrirhuguðum þvingunum á Netzah Yehuda herdeildina Sjá meira
Þegar þessu kjörtímabili Donalds Trumps lýkur, mun Trump hafa skipað tæpan þriðjung umdæmisdómara Bandaríkjanna. Hann mun hafa skipað minnst þrjá Hæstaréttardómára, 53 umdæmisdómara, 162 héraðsdómara og tvo dómara í alþjóðaviðskiptadóm Bandaríkjanna. Tilnefning Amy Coney Barrett til Hæstaréttar var staðfest í öldungadeildinni í nótt, að mestu eftir flokkslínum, þar sem og sór hún einnig embættiseið í nótt. Enginn forseti hefur skipað fleiri dómara á sína fyrsta kjörtímabili nema Jimmy Carter, samkvæmt frétt Washington Post. Um er að ræða markvissa áætlun Mitch McConnell, forseta öldungadeildarinnar, sem neitaði að staðfesta alríkisdómara og Hæstaréttardómara á síðasta ári forsetatíðar Barack Obama, fyrrverandi forseta Bandaríkjanna. Því var staðan sú þegar Trump tók við að rúmlega hundrað dómarasæti stóðu tóm. Allt í allt eru um 850 alríkisdómarar í Bandaríkjunum. Umræddir dómarar geta haft mikil áhrif á margvísleg og mikilvæg málefni í Bandaríkjunum. Þar á meðal lýðræðið, mannréttindi, lög og stjórnarskrá Bandaríkjanna. Í upphafi forsetatíðar Trump sagði hann sjálfur að val hans á dómurum væri hin ósagða saga forsetatíðar hans. „Enginn talar um þetta en þegar þú hugsar út í það...Þetta mun hafa afleiðingar 40 ár fram í tímann,“ sagði Trump þá á ríkisstjórnarfundi. „Stórum hluta dómstóla verður breytt af þessari ríkisstjórn á mjög stuttu tímabili.“ Margir þessara dómara sem Trump hefur tilnefnt hafa þótt umdeildir og jafnvel ekki hæfir. Flestir þeirra dómara sem Trump hefur tilnefnt eru hvítir karlar. Þar til í júlí voru 85 prósent þeirra hvítir og 76 prósent karlar. Á fyrsta ári sínu í embætti voru 31 prósent af þeim sem Obama tilnefndi í dómarasæti hvítir karlar. Hlutfallið var 67 prósent hjá George W. Bush, 38 prósent hjá Bill Clinton, 74 prósent hjá Bush eldri og 93 prósent hjá Ronald Reagan. Til þess að ná þessum árangri hafa Repúblikanar í öldungadeild Bandaríkjaþings þurft að breyta reglum og virða hefðir að vettugi. Árið 2017 breyttu Repúblikanar reglu sem fjallaði um að 60 atkvæði af hundrað þyrfti til að staðfesta tilnefningu til Hæstaréttar. Nú þarf bara hefðbundinn meirihluta. Demókratar höfðu áður gripið til sambærilegra aðgerða varðandi tilnefningar til annarra opinbera starfa. Í fyrra gerðu Repúblikanar einnig breytingar á því hve miklum tíma hægt væri að verja til umræðu um tilnefningar alríkisdómara. Hámarkið var 30 klukkustundir en Repúblikanar lækkuðu hámarkið niður í tvær klukkustundir varðandi tilnefningar héraðsdómara. Þá bundu Repúblikanar enda á þá hefð að öldungadeildarþingmenn gætu í raun beitt neitunarvaldi varðandi tilnefningar alríkisdómara í ríkjum þeirra. Þar að auki byrjuðu formenn dómsmálanefdnar öldungdadeilarinnar, fyrst Charles E. Grassley og Lindsey Graham, að taka nokkra aðila sem höfðu verið tilnefndir til embættis alríkisdómara fyrir í einu á nefndarfundum. Demókratar mótmæltu því og sögðu það leiða til þess að minni tími gæfist til að skoða tilnefningu hvers og eins. Ofan á það hafa Lögmannasamtök Bandaríkjanna ekki fengið að skoða þá aðila sem hafa verið tilnefndir til embættis alríkisdómara, áður en þeir hafa verið tilnefndir. Slíkt var gert í forsetatíð Barack Obama og áður. Óvinsælum stefnumálefnum náð í gegnum dómstóla Mörg málefni sem Repúblikanar leggja mikla áherslu á eru í raun óvinsæl meðal kjósenda, miðað við kannanir. Meðal þeirra er að fella niður heilbrigðiskerfi Bandaríkjanna (mál verður tekið fyrir þann 10. nóvember), draga úr umhverfisvernd og að fella niður rétt kvenna til þungunarrofs. Trump hefur sjálfur lýst því að Hæstaréttardómarar sem hann tilnefnir muni vera andvígir rétti kvenna til þungunarrofs. Amy Coney Barrett neitaði að svara spurningum um viðhorf sitt til þess og annarra mála þegar hún sat fundi dómsmálanefndar öldungadeildarinnar fyrr í mánuðinum. Sjá einnig: Vildi ekki svara spurningu um þungunarrof Trump hefur einnig sagt að hugsanlegt sé að dómafordæmið sem skapar rétt bandarískra kvenna til þungunarrofs, sem nefnist Roe gegn Wade, verði aftur tekinn fyrir hjá Hæstarétti eftir að Barrett tekur sér sæti þar. Þar að er einnig talið mögulegt að Hæstiréttur muni koma að framkvæmd og niðurstöðum forsetakosninganna í næstu viku. Sé Barrett meðtalin hafa Repúblikanar skipað 15 af síðustu 19 Hæstaréttardómurum. Í því samhengi benti stjórnmálafræðingurinn Lee Drutman á í gær að á undanförnum 30 árum hefur forseti á vegum Repúblikanaflokksins einungis einu sinni hlotið meirihluta atkvæða í forsetakosningum vestanhafs. Það var á seinna kjörtímabili George W. Bush, í kosningunum árið 2004. Republicans have won the national popular vote for president just once in the last 30 years. https://t.co/a0ZoRitLet— Lee Drutman (@leedrutman) October 26, 2020 Meðal Demókrata í Bandaríkjunum hefur sú hugmynd stungið upp kollinum að dómurum í Hæstarétti Bandaríkjanna verði fjölgað. Þannig væri hægt að ná jafnvægi meðal flokkanna á nýjan leik. Joe Biden, forsetaframbjóðandi flokksins, hefur þó sagt að honum þyki það ekki góð hugmynd og segist ætla að stofna sérstakt ráð sem eigi að skoða dómaramál í Bandaríkjunum og gera tillögur að umbótum, verði hann forseti. Demókratar hafa einnig deilt um það hvort að þeir ættu að breyta reglum og hefðum til fyrra horfs, nái þeir meirihluta í öldungadeildinni. „Nei,“ sagði Mazie Hirono, demókrati frá Havaí og meðlimur í dómsmálanefnd öldungadeildarinnar, við Washington Post þegar hún var spurð út í það hvort öldungadeildarþingmenn Repúblikanaflokksins ættu að fá að koma í veg fyrir tilnefningar dómara í þeirra ríkjum. „Reglurnar hafa breyst. Lít ég út fyrir að vera heimsk?“ Richard Blumenthal, sem er einnig í nefndinni, sagði sömuleiðis nei. Aðrir segja að þetta þurfi að skoða. Sérfræðingur sem WP ræddi við segir að margir eldri dómarar sem skipaðir voru í embætti af Demókrötum, hafi frestað því að setjast í helgan stein á undanförnum árum. Vinni Biden kosningarnar í næstu viku gæti hann fljótt fengið nokkuð mikinn fjölda sæta að fylla. Blæs á óánægjuraddir Mitch McConnell gefur ekki mikið fyrir gagnrýni á að hann hafi grafið undan trúverðugleika Hæstaréttar og annarra dómstóla og gert dómstóla að pólitísku bitbeini. „Þetta er eitthvað sem við eigum að vera stolt af og finnast gott,“ sagði McConnell á sunnudaginn. „Við höfum lagt fram mikilvægt framlag til framtíðar þessa lands. Margt af því sem við höfum gert, mun hafa verið tekið til baka fyrir næstu kosningar. Þeir munu ekki geta gert mikið við þessu í langan tíma.“
Bandaríkin Forsetakosningar í Bandaríkjunum Hæstiréttur Bandaríkjanna Donald Trump Fréttaskýringar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Segir lág laun leikskólakennara mýtu Innlent Steinunn Ólína segir landráðamál í uppsiglingu Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Hafi líka reynt að bana eldri syni sínum Innlent Leikskólakennarar ósáttir við vettlingagjörning Innlent Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Innlent Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Innlent Mikill reykur þegar kviknaði í einangrunarplasti Innlent Fleiri fréttir Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Fyrstu hergögnin eiga að berast til Úkraínu á næstu klukkustundum Segir ekki af sér þrátt fyrir njósnir aðstoðarmannsins Aðstoðarvarnarmálaráðherra ákærður fyrir mútuþægni Upptök eldsins í gömlu kauphöllinni enn ókunn Settur út af sakramentinu fyrir að stýra minningarstund um Navalní Handtóku barnunga öfgamenn eftir stunguárás í Sydney Ekki ólöglegt fyrir konur að brjóta gegn körlum Grunuð um að hafa banað tveimur börnum Vitni greinir frá ráðabruggi og lögmaður Trump fær viðvörun Öldungadeildin samþykkti 95 milljarða dala aðstoð við Úkraínu, Ísrael og Taívan Reyna að sigla um geiminn á geislum sólarinnar Lýsa yfir áhyggjum af fregnum af fjöldagröfum á Gasa Fá aftur gögn frá tæplega hálfrar aldar gömlu geimfari Umdeildur flutningur á hælisleitendum til Rúanda samþykktur Starfsmaður hægrijaðarflokks handtekinn fyrir njósnir fyrir Kína Gera alvarlegar athugasemdir við verðlaunakerfi Tik Tok Tugir handteknir á mótmælum háskólanema gegn aðgerðum Ísraels Undirbúa stærðarinnar sendingar til Úkraínu Engin sönnunargögn bendla UNRWA við árásina Hættu við umfangsmiklar árásir á Íran Sakaði Trump um að reyna að spilla kosningunum 2016 Dæmdu samskiptastjóra Meta fyrir að „verja hryðjuverk“ Modi sakaður um múslimaandúð í miðjum kosningum Dregur úr vinnu og verkefnum Evrópa hlýnar hraðast heimsálfanna Duda segir Pólverja reiðubúna til að geyma kjarnorkuvopn Segir af sér vegna mistaka í kringum árás Hamas Rallýbíll ók á áhorfendur á Sri Lanka Ísraelar æfir yfir fyrirhuguðum þvingunum á Netzah Yehuda herdeildina Sjá meira