Hæstiréttur ógilti sjálfskuldarábyrgð móður í prófmáli Sunna Kristín Hilmarsdóttir og Þorbjörn Þórðarson skrifa 18. október 2018 15:50 Hrafnhildur Ásta Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri LÍN, sagði í samtali við fréttastofu í dag að starfsmenn sjóðsins myndu nú fara yfir niðurstöðu Hæstaréttar og skoða hvaða þýðingu hún hefði fyrir sjóðinn. vísir/hanna Hæstiréttur Íslands felld í dag úr gildi sjálfskuldarábyrgð móður vegna námslána dóttur hennar hjá Lánasjóði íslenskra námsmanna (LÍN). Það var niðurstaða Hæstaréttar að ógilda ætti sjálfskuldarábyrgðina á grundvelli ógildingarreglu 36. gr. samningalaga þar sem Lánasjóðurinn hafði látið hjá líða að framkvæma fullnægjandi greiðslumat áður en dóttirin tók lánið en hún var á vanskilaskrá. Um er að ræða prófmál en fimm dómarar dæmdu málinu og skilaði einn þeirra sératkvæði. Niðurstaða meirihluta Hæstaréttar er fordæmi í málum annarra lántaka hjá LÍN þar sem reynir á sjálfskuldarábyrgð við greiðslufall. Hrafnhildur Ásta Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri LÍN, sagði í samtali við fréttastofu í dag að starfsmenn sjóðsins myndu nú fara yfir niðurstöðu Hæstaréttar og skoða hvaða þýðingu hún hefði fyrir sjóðinn. Hún gat ekki svarað því að svo stöddu hvaða fjárhagslegu áhrif dómurinn myndi hafa á lánasjóðinn.Einn dómari við Hæstarétt skilaði sératkvæði í málinu.vísir/vilhelmVar á vanskilaskrá og gat ekki fengið lán vegna þess Í dómi Hæstaréttar kemur fram að í mars 2010 sendi dóttir konunnar umsókn til LÍN um námslán vegna fyrirhugaðs meistaranáms í viðskiptafræði. Ekki voru miklar upplýsingar um fjárhag og aðstæður dótturinnar í umsókninni en á meðal þess sem þó kom fram var að móðir hennar yrði umboðsmaður hennar gagnvart LÍN. Í maí 2010 ritaði LÍN bréf til móðurinnar sem umboðsmanns dótturinnar. Í bréfinu kom fram að þar sem nafn dótturinnar væri á tiltekinni vanskilaskrá væri að svo stöddu ekki unnt að veita henni námslán. „Bent var á að umsækjandi um lán í þessari aðstöðu ætti kost á að leita eftir undanþágu frá úthlutunarreglum að þessu leyti með því að leggja fram ábyrgð, sem áfrýjandi teldi viðunandi. Í tengslum við það sagði einnig: „Tekið skal fram að ábyrgðarmaður mun verða upplýstur um greiðslugetu þína skv. lögum nr. 32/2009. Þær upplýsingar verða í formi stöðu skv. vanskilaskrá“. Þetta ítrekaði áfrýjandi í öðru samsvarandi bréfi til stefndu 16. júlí 2010. Í málinu liggja ekki fyrir upplýsingar um hvað hafi nánar komið fram um [...] á vanskilaskrá, en áfrýjandi kveðst ekki varðveita gögn um slíkt með tilliti til persónuverndar,“ segir í dómi Hæstaréttar. Í framhaldinu hafi dóttirin sent bréf til LÍN þar sem hún grennslaðist fyrir um það hvort hún gæti fengið námslán, þrátt fyrir að vera á vanskilaskrá, ef hún skilaði inn nafni á ábyrgðarmanni. Tæpri viku síðar var henni svarað á þá leið að ef hún yrði komin af vanskilaskrá eða ef skráður hefði verið ábyrgðarmaður fyrir hana þá stæði henni til boða að taka lán. Síðar sama dag sendi dóttirin bréf til LÍN og sagði að móðir hennr yrði ábyrgðarmaður fyrir láninu.Lög um ábyrgðarmenn voru samþykkt á Alþingi árið 2009.vísir/vilhelmLÍN hafi ekki uppfyllt skyldu sína samkvæmt lögum um ábyrgðarmenn Að því er segir í dómi Hæstaréttar er ekki að finna heildstæðar upplýsingar í gögnum málsins um lánveitingar áfrýjanda til dótturinnar sem falla áttu undir skuldabréf hennar vegna lánsins. Þó liggja fyrir yfirlit um stöðu lánsins sem LÍN sendi móðurinni sem ábyrgðarmanni árlega frá 2012 til 2016. „Samkvæmt yfirliti 30. janúar 2012 var „upprunalegur höfuðstóll“ lánsins á þeim tíma 2.653.688 krónur, en í yfirliti 4. febrúar 2013 var sá höfuðstóll sagður nema 4.064.507 krónum. Var þess getið í báðum tilvikum að um væri að ræða „opið lán“, sem ætla verður að hafi merkt að María teldist ekki hafa lokið námi og skuldabréfið því ekki enn verið fyllt út að því er fjárhæð varðaði. Af yfirliti 13. febrúar 2014 virðist á hinn bóginn mega ráða að náminu hafi þá verið lokið og höfuðstóll skuldabréfsins orðinn 4.026.086 krónur með grunnvísitölu 398,2 stig, en lánið væri í vanskilum. Samkvæmt yfirlitum 23. febrúar 2015 og 29. mars 2016 var lánið í skilum á báðum dögum, en skuldin á þeim síðari sögð 3.872.789 krónur. Í málflutningi fyrir Hæstarétti kom fram að skuldin hafi nú verið í vanskilum frá hausti 2017 og gjaldfelld af þeim sökum,“ segir í dómi Hæstaréttar. Í niðurstöðukafla dómsins er vísað í það mat meirihluta Hæstaréttar að LÍN hafi ekki réttilega uppfyllt skyldu sína sem kveðið er á um í lögum um ábyrgðarmenn frá árinu 2009 þar sem segir að lánveitandi skuli „meta hæfi lántaka til að standa í skilum með lán þar sem ábyrgðarmaður gengst í ábyrgð til tryggingar efndum lántaka.“ Skal það greiðslumat byggt á viðurkenndum viðmiðum að því er segir í lögunum. Því er það niðurstaða meirihluta réttarins að sjálfskuldarábyrgð móðurinnar falli úr gildi, eins og áður segir, en dóminn í heild sinni má sjá hér. Dómsmál Tryggingar Mest lesið Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Innlent Gantz hótar að segja af sér vegna ósættis við Netanjahú Erlent Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Innlent Ástand Fico enn alvarlegt Erlent Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Innlent Of þung en annars hraust á Ozempic Innlent Býst við aukinni sókn Rússa Erlent „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Fleiri fréttir Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sendiherra, sveitarstjóri og bæjarstjóri skipuð í nefnd Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Stuðningslán með ríkisábyrgð fyrir grindvísk fyrirtæki Skipið leggur úr höfn „Alls ekki svo að við tútturnar séum að taka yfir“ Sjá meira
Hæstiréttur Íslands felld í dag úr gildi sjálfskuldarábyrgð móður vegna námslána dóttur hennar hjá Lánasjóði íslenskra námsmanna (LÍN). Það var niðurstaða Hæstaréttar að ógilda ætti sjálfskuldarábyrgðina á grundvelli ógildingarreglu 36. gr. samningalaga þar sem Lánasjóðurinn hafði látið hjá líða að framkvæma fullnægjandi greiðslumat áður en dóttirin tók lánið en hún var á vanskilaskrá. Um er að ræða prófmál en fimm dómarar dæmdu málinu og skilaði einn þeirra sératkvæði. Niðurstaða meirihluta Hæstaréttar er fordæmi í málum annarra lántaka hjá LÍN þar sem reynir á sjálfskuldarábyrgð við greiðslufall. Hrafnhildur Ásta Þorvaldsdóttir, framkvæmdastjóri LÍN, sagði í samtali við fréttastofu í dag að starfsmenn sjóðsins myndu nú fara yfir niðurstöðu Hæstaréttar og skoða hvaða þýðingu hún hefði fyrir sjóðinn. Hún gat ekki svarað því að svo stöddu hvaða fjárhagslegu áhrif dómurinn myndi hafa á lánasjóðinn.Einn dómari við Hæstarétt skilaði sératkvæði í málinu.vísir/vilhelmVar á vanskilaskrá og gat ekki fengið lán vegna þess Í dómi Hæstaréttar kemur fram að í mars 2010 sendi dóttir konunnar umsókn til LÍN um námslán vegna fyrirhugaðs meistaranáms í viðskiptafræði. Ekki voru miklar upplýsingar um fjárhag og aðstæður dótturinnar í umsókninni en á meðal þess sem þó kom fram var að móðir hennar yrði umboðsmaður hennar gagnvart LÍN. Í maí 2010 ritaði LÍN bréf til móðurinnar sem umboðsmanns dótturinnar. Í bréfinu kom fram að þar sem nafn dótturinnar væri á tiltekinni vanskilaskrá væri að svo stöddu ekki unnt að veita henni námslán. „Bent var á að umsækjandi um lán í þessari aðstöðu ætti kost á að leita eftir undanþágu frá úthlutunarreglum að þessu leyti með því að leggja fram ábyrgð, sem áfrýjandi teldi viðunandi. Í tengslum við það sagði einnig: „Tekið skal fram að ábyrgðarmaður mun verða upplýstur um greiðslugetu þína skv. lögum nr. 32/2009. Þær upplýsingar verða í formi stöðu skv. vanskilaskrá“. Þetta ítrekaði áfrýjandi í öðru samsvarandi bréfi til stefndu 16. júlí 2010. Í málinu liggja ekki fyrir upplýsingar um hvað hafi nánar komið fram um [...] á vanskilaskrá, en áfrýjandi kveðst ekki varðveita gögn um slíkt með tilliti til persónuverndar,“ segir í dómi Hæstaréttar. Í framhaldinu hafi dóttirin sent bréf til LÍN þar sem hún grennslaðist fyrir um það hvort hún gæti fengið námslán, þrátt fyrir að vera á vanskilaskrá, ef hún skilaði inn nafni á ábyrgðarmanni. Tæpri viku síðar var henni svarað á þá leið að ef hún yrði komin af vanskilaskrá eða ef skráður hefði verið ábyrgðarmaður fyrir hana þá stæði henni til boða að taka lán. Síðar sama dag sendi dóttirin bréf til LÍN og sagði að móðir hennr yrði ábyrgðarmaður fyrir láninu.Lög um ábyrgðarmenn voru samþykkt á Alþingi árið 2009.vísir/vilhelmLÍN hafi ekki uppfyllt skyldu sína samkvæmt lögum um ábyrgðarmenn Að því er segir í dómi Hæstaréttar er ekki að finna heildstæðar upplýsingar í gögnum málsins um lánveitingar áfrýjanda til dótturinnar sem falla áttu undir skuldabréf hennar vegna lánsins. Þó liggja fyrir yfirlit um stöðu lánsins sem LÍN sendi móðurinni sem ábyrgðarmanni árlega frá 2012 til 2016. „Samkvæmt yfirliti 30. janúar 2012 var „upprunalegur höfuðstóll“ lánsins á þeim tíma 2.653.688 krónur, en í yfirliti 4. febrúar 2013 var sá höfuðstóll sagður nema 4.064.507 krónum. Var þess getið í báðum tilvikum að um væri að ræða „opið lán“, sem ætla verður að hafi merkt að María teldist ekki hafa lokið námi og skuldabréfið því ekki enn verið fyllt út að því er fjárhæð varðaði. Af yfirliti 13. febrúar 2014 virðist á hinn bóginn mega ráða að náminu hafi þá verið lokið og höfuðstóll skuldabréfsins orðinn 4.026.086 krónur með grunnvísitölu 398,2 stig, en lánið væri í vanskilum. Samkvæmt yfirlitum 23. febrúar 2015 og 29. mars 2016 var lánið í skilum á báðum dögum, en skuldin á þeim síðari sögð 3.872.789 krónur. Í málflutningi fyrir Hæstarétti kom fram að skuldin hafi nú verið í vanskilum frá hausti 2017 og gjaldfelld af þeim sökum,“ segir í dómi Hæstaréttar. Í niðurstöðukafla dómsins er vísað í það mat meirihluta Hæstaréttar að LÍN hafi ekki réttilega uppfyllt skyldu sína sem kveðið er á um í lögum um ábyrgðarmenn frá árinu 2009 þar sem segir að lánveitandi skuli „meta hæfi lántaka til að standa í skilum með lán þar sem ábyrgðarmaður gengst í ábyrgð til tryggingar efndum lántaka.“ Skal það greiðslumat byggt á viðurkenndum viðmiðum að því er segir í lögunum. Því er það niðurstaða meirihluta réttarins að sjálfskuldarábyrgð móðurinnar falli úr gildi, eins og áður segir, en dóminn í heild sinni má sjá hér.
Dómsmál Tryggingar Mest lesið Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Innlent Gantz hótar að segja af sér vegna ósættis við Netanjahú Erlent Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Innlent Ástand Fico enn alvarlegt Erlent Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Innlent Of þung en annars hraust á Ozempic Innlent Býst við aukinni sókn Rússa Erlent „Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins“ Innlent Fleiri fréttir Horfa á bíómyndir og senda tölvupósta á meðan þeir keyra 40 tungumál eru töluð í leik- og grunnskólum Árborgar Segir alvarlegt hvernig Katrín tjáði sig um Persónuvernd Þungar áhyggjur af þyngdarstjórnunarlyfjum Bergvin dæmdur fyrir að áreita þrjár konur Slasaður eftir hestaslys í Ölfusi Nauðsynlegt að fresta atkvæðagreiðslu um umdeilda verksmiðju Ekki megrunarlyf heldur lyf við offitu Segja grafalvarlegt mál að fresta atkvæðagreiðslu „Það er miður að það falli til kostnaður vegna þessa“ Átök í Ölfusi og offitulyf Ákærður fyrir að pissa daginn eftir Fiskidaginn mikla Gular viðvaranir á Suðurlandi, Suðausturlandi og Faxaflóa á morgun Nauðugur sá kostur að fresta atkvæðagreiðslunni „Engu okkar er boðið að koma þarna og sjá“ Skuldirnar bíði þegar frelsið taki við Of þung en annars hraust á Ozempic Slagsmálahundar afþökkuðu aðstoð lögreglu Útgjöld ríkissjóðs vegna Grindavíkur hátt í hundrað milljarðar Fresta íbúakosningu í Ölfusi um mölunarverksmiðju Lífleg og skrautleg kosningabarátta að mati forsætisráðherra Dregur saman með efstu frambjóðendum Mesta kvika frá því að kvikugangurinn myndaðist Nota sykursýkislyf til að léttast og Rottweilerhundar bjóða í partý Látin móðir ekki dæmd í tugmilljóna lyfjasölumáli sonarins Sendiherra, sveitarstjóri og bæjarstjóri skipuð í nefnd Ætlar alla leið í baráttu fyrir nafninu sínu Stuðningslán með ríkisábyrgð fyrir grindvísk fyrirtæki Skipið leggur úr höfn „Alls ekki svo að við tútturnar séum að taka yfir“ Sjá meira