170 tonn af blóði Ole Anton Bieltvedt skrifar 14. febrúar 2020 08:30 Á Íslandi er stunduð starfssemi, sem undirritaður vill kalla „óiðju“, en hún snýst um það, að 95 bændur halda 5.000 hryssur, svokallaðar blóðmerar, sem blóði er tappað af í slíkum mæli, að saman koma árlega um 170.000 lítrar, 170 tonn. Árni Stefán Árnason, lögfræðingur og baráttumaður fyrir dýravelferð, vakti athygli á þessari óiðju, og á hann þakkir skyldar fyrir. Við í Jarðarvinum höfum skoðað þetta mál og fengið heimildir og upplýsingar frá Albert Schweitzer Stiftung í Berlín, Þýzka dýraverndunarsambandinu og Süddeutsche Zeitung, einu virtasta dagblaði Þýzkalands, auk umfangsmikilla upplýsinga, sem Matvælastofnun, MAST, lét okkur í té. Þetta blóðmerahald fer einkum fram í Argentínu og Úrugvæ, en þar er dýravernd á lágu stigi. Í flestum ríkjum Evrópu fyrirbyggja reglur og lög um dýravernd þessa blóðmeraiðju. Því miður er Ísland hér ógleðileg undantekning; hér fer þessi starfsemi fram - og það í þessu ótrúlega umfangi - og hefur gert svo í 30-40 ár, þó að hér gildi lög, í síðasta lagi frá 2013, sem hefðu átt að stöðva þessa óiðju. Blóðmerastarfsemin fer þannig fram hér, að bændur halda um 50-60 hryssur hver, allt hálfvillt útigangshross, sem gerðar eru fylfullar í byrjun sumars, svo hefst blóðtaka af dýrunum, með því að opnuð er æð á hálsinum, í lok júli. Blóði er síðan tappað af hryssunum vikulega, 5 lítrum í senn, 7-8 sinnum, fram í byrjun október. Er þá búið að tappa jafnmiklu blóði af hverri hryssu og nemur heildarblóðmagni dýrsins. Hægt er að finna myndbönd um þessa starfsemi í Suður- Ameríku á Google, ef t.a.m „Blutfarmen“ eða „Blutstuten“ er slegið inn. Aðfarirnar - ofbeldi og ruddaskapur við dýrin - eru oft á slíku stigi, að manni verður illt af áhorfi, enda eru þetta oftast hálfvillt eða villt dýr, sem eru stygg, fælin og hrædd í eðli sínu. Í grundvallar atriðum fer blóðtaka hér og í Suður-Ameríku eins fram, þó að vonandi sé, að meðferð dýranna hér sé nokkru mannúðlegri. Fyrst þarf að koma hryssunum í svokallaða blóðtökubása. Streitast dýrin auðvitað á móti, og er þá beitt raflosti, prikum og stundum járnstöngum, að ótöldum höggum og spörkum, til að koma hryssunum í bás, eins og myndböndin frá Suður-Ameríku sýna. Næst þarf að tryggja, að dýrið sé grafkyrrt, svo að hægt sé að opna hálsæð og tappa blóði af. Sum dýrin reyna að slá frá sér með afturfótunum. Er þá (í Suður-Ameríku, sennilega líka hér), járnslá skotið þvert fyrir dýrið aftanvert, til að festa það. Sum dýr reyna samt að slá, og geta þá meitt sig illilega á slánni. Sumar hryssur reyna að prjóna upp úr básnum. Er þá slá skotið þétt yfir baki eða dýrið reyrt niður með reipum. Líka hér. Sum dýr reyna að forða sér með því að leggjast niður. Er þá prikum eða stöngum beitt, jafnvel á kynfæri dýranna, til að knýja þau á fætur. Hér er aftur vísað til myndbanda frá Suður-Ameríku. Loks þarf að reyra höfuð dýrsins svo rækilega, að það geti ekki hreyft það. Þarf ekki að fjölyrða um, hvílikt andlegt og líkamlegt ofbeldi þetta allt er gagnvart dýrunum. Hér á Íslandi er húð hryssa staðdeyfð fyrir blóðtöku. Það munu vera eiðsvarðir dýralæknar, sem framkvæma aðgerðina. Við eigum erfitt með að átta okkur á sjálfsvirðingu, starfsvirðingu og virðingu þessara dýralækna fyrir dýrunum! Og til hvers er svo öll þessi gengdarlausa blótaka af lifandi dýrum? Hryssurnar framleiða hormónið PMSG (Pregnant Mare‘s Serum Gonadotropin), sem fer að mælast 35-40 dögum eftir að merin var gerð fylfull. Er fylgst með styrk hormóns með því að taka blóð úr flipa hryssunnar - væntanlega aftur og aftur, jafn óþægilegt og það kann að vera fyrir dýrið - og, þegar hormónið er orðið nógu sterkt, hefst vikuleg blóðtaka. Fer hún yfirleitt fram frá 50. degi meðgöngu til 100. dags. Merar ganga með folaldið í 330-340 daga, og fer því bóðtakan aðeins fram fyrsta þriðjung meðgöngu, en eftir það minnkar styrkur hormóns, þannig, að blóðtaka borgar sig ekki lengur. Fullyrt er, að í Suður-Ameríku séu oft framkvæmdar fóstureyðingar hjá hryssunum eftir 100 daga, oft með heiftarlegu ofbeldi, þar sem fósturhimnan eða fylgjan er rifin með handafli, til þess að hægt sé að gera hryssuna aftur fylfulla. MAST staðhæfir, að blóðmerabændur hér framkvæmi ekki fóstureyðingu til að auka meðgöngutíðni og blóðframleiðslu. Fylgifiskur blóðmerahaldsins er „offramleiðsla“ á folöldum, sem fara þá í sláturhús að hausti. Er þar kannske komin skýringin á miklu framboði af folaldahakki á haustin. PMSG hormónið er svo notað í frjósemislyf fyrir fjöldadýrahald og fjöldaframleiðslu kjöts. Er það einkum gefið gyltum svína, til að gera þær frjósamari; náttúrulegur tíðarhringur gyltu er rofinn og þannig hægt að sæða hana aftur og aftur, með minnstu mögulegu millibili, sem tryggir tíðari meðgöngu gylta og fleiri grísi; stuðlar frjósemislyfið þannig að stóraukinni kjötframleiðslu og auknum hagnaði þess iðnaðar. Fyrir gylturnar þýðir þetta, hins vegar, stóraukið andlegt og líkamlegt álag; þær fá ekki náttúrulega vernd eða náttúrulegan hvíldartíma milli meðgangna. Tvær stofnanir veita nauðsynleg leyfi fyrir þessari blóðmeraóiðju og tengdri starfsemi; MAST og Lyfjastofnun. MAST fullyrti fyrst, í upplýsingum til okkar, að þessar leyfisveitingar byggðust á 20. grein laga nr. 55/2013. Í millitíðinni fengum við frá MAST kópíu af leyfinu, sem blóðtökustarfsemin byggist á, og er þá vitnað í reglugerð nr. 279/2002, en gallinn er bara sá, að þessi reglugerð nær aðeins til „dýratilrauna“; engan veginn til fjöldframleiðslu á blóði. Í augum okkar Jarðarvina, er þessi leyfisveiting MAST því út í hött. Áður en MAST gaf út leyfið fyrir þessari óiðju, leitaði stofnunin umsagnar Fagráðs um dýravelferð, sem á að hafa það megin hlutverk, að tryggja velferð dýra. Jafn ótrúlegt og það er, gaf Fagráðið grænt ljós á óiðjuna. Munum við taka það mál – ætluð svik Fagráðsins við tilgang og skyldur þess - fyrir sérstaklega. Í markmiði laga nr. 55/2013 segir: „Markmið laga þessara er að stuðla að velferð dýra, þ.e. að þau séu laus við vanlíðan, hungur og þorsta, ótta og þjáningu, sársauka, meiðsli og sjúkdóma“. Ljóst er, að þessi lagaákvæði eru marg brotin með blóðmeraóiðjunni. Hér þarf að draga strik og láta þá, sem óiðjuna hafa leyft og stutt, sæta ábyrgð. Höfundur er formaður Jarðarvina. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Blóðmerahald Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Ráðherra Kári Stefánsson Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Misskiljum ekki neitt Jón Helgi Björnsson Skoðun Skoðun Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Á Íslandi er stunduð starfssemi, sem undirritaður vill kalla „óiðju“, en hún snýst um það, að 95 bændur halda 5.000 hryssur, svokallaðar blóðmerar, sem blóði er tappað af í slíkum mæli, að saman koma árlega um 170.000 lítrar, 170 tonn. Árni Stefán Árnason, lögfræðingur og baráttumaður fyrir dýravelferð, vakti athygli á þessari óiðju, og á hann þakkir skyldar fyrir. Við í Jarðarvinum höfum skoðað þetta mál og fengið heimildir og upplýsingar frá Albert Schweitzer Stiftung í Berlín, Þýzka dýraverndunarsambandinu og Süddeutsche Zeitung, einu virtasta dagblaði Þýzkalands, auk umfangsmikilla upplýsinga, sem Matvælastofnun, MAST, lét okkur í té. Þetta blóðmerahald fer einkum fram í Argentínu og Úrugvæ, en þar er dýravernd á lágu stigi. Í flestum ríkjum Evrópu fyrirbyggja reglur og lög um dýravernd þessa blóðmeraiðju. Því miður er Ísland hér ógleðileg undantekning; hér fer þessi starfsemi fram - og það í þessu ótrúlega umfangi - og hefur gert svo í 30-40 ár, þó að hér gildi lög, í síðasta lagi frá 2013, sem hefðu átt að stöðva þessa óiðju. Blóðmerastarfsemin fer þannig fram hér, að bændur halda um 50-60 hryssur hver, allt hálfvillt útigangshross, sem gerðar eru fylfullar í byrjun sumars, svo hefst blóðtaka af dýrunum, með því að opnuð er æð á hálsinum, í lok júli. Blóði er síðan tappað af hryssunum vikulega, 5 lítrum í senn, 7-8 sinnum, fram í byrjun október. Er þá búið að tappa jafnmiklu blóði af hverri hryssu og nemur heildarblóðmagni dýrsins. Hægt er að finna myndbönd um þessa starfsemi í Suður- Ameríku á Google, ef t.a.m „Blutfarmen“ eða „Blutstuten“ er slegið inn. Aðfarirnar - ofbeldi og ruddaskapur við dýrin - eru oft á slíku stigi, að manni verður illt af áhorfi, enda eru þetta oftast hálfvillt eða villt dýr, sem eru stygg, fælin og hrædd í eðli sínu. Í grundvallar atriðum fer blóðtaka hér og í Suður-Ameríku eins fram, þó að vonandi sé, að meðferð dýranna hér sé nokkru mannúðlegri. Fyrst þarf að koma hryssunum í svokallaða blóðtökubása. Streitast dýrin auðvitað á móti, og er þá beitt raflosti, prikum og stundum járnstöngum, að ótöldum höggum og spörkum, til að koma hryssunum í bás, eins og myndböndin frá Suður-Ameríku sýna. Næst þarf að tryggja, að dýrið sé grafkyrrt, svo að hægt sé að opna hálsæð og tappa blóði af. Sum dýrin reyna að slá frá sér með afturfótunum. Er þá (í Suður-Ameríku, sennilega líka hér), járnslá skotið þvert fyrir dýrið aftanvert, til að festa það. Sum dýr reyna samt að slá, og geta þá meitt sig illilega á slánni. Sumar hryssur reyna að prjóna upp úr básnum. Er þá slá skotið þétt yfir baki eða dýrið reyrt niður með reipum. Líka hér. Sum dýr reyna að forða sér með því að leggjast niður. Er þá prikum eða stöngum beitt, jafnvel á kynfæri dýranna, til að knýja þau á fætur. Hér er aftur vísað til myndbanda frá Suður-Ameríku. Loks þarf að reyra höfuð dýrsins svo rækilega, að það geti ekki hreyft það. Þarf ekki að fjölyrða um, hvílikt andlegt og líkamlegt ofbeldi þetta allt er gagnvart dýrunum. Hér á Íslandi er húð hryssa staðdeyfð fyrir blóðtöku. Það munu vera eiðsvarðir dýralæknar, sem framkvæma aðgerðina. Við eigum erfitt með að átta okkur á sjálfsvirðingu, starfsvirðingu og virðingu þessara dýralækna fyrir dýrunum! Og til hvers er svo öll þessi gengdarlausa blótaka af lifandi dýrum? Hryssurnar framleiða hormónið PMSG (Pregnant Mare‘s Serum Gonadotropin), sem fer að mælast 35-40 dögum eftir að merin var gerð fylfull. Er fylgst með styrk hormóns með því að taka blóð úr flipa hryssunnar - væntanlega aftur og aftur, jafn óþægilegt og það kann að vera fyrir dýrið - og, þegar hormónið er orðið nógu sterkt, hefst vikuleg blóðtaka. Fer hún yfirleitt fram frá 50. degi meðgöngu til 100. dags. Merar ganga með folaldið í 330-340 daga, og fer því bóðtakan aðeins fram fyrsta þriðjung meðgöngu, en eftir það minnkar styrkur hormóns, þannig, að blóðtaka borgar sig ekki lengur. Fullyrt er, að í Suður-Ameríku séu oft framkvæmdar fóstureyðingar hjá hryssunum eftir 100 daga, oft með heiftarlegu ofbeldi, þar sem fósturhimnan eða fylgjan er rifin með handafli, til þess að hægt sé að gera hryssuna aftur fylfulla. MAST staðhæfir, að blóðmerabændur hér framkvæmi ekki fóstureyðingu til að auka meðgöngutíðni og blóðframleiðslu. Fylgifiskur blóðmerahaldsins er „offramleiðsla“ á folöldum, sem fara þá í sláturhús að hausti. Er þar kannske komin skýringin á miklu framboði af folaldahakki á haustin. PMSG hormónið er svo notað í frjósemislyf fyrir fjöldadýrahald og fjöldaframleiðslu kjöts. Er það einkum gefið gyltum svína, til að gera þær frjósamari; náttúrulegur tíðarhringur gyltu er rofinn og þannig hægt að sæða hana aftur og aftur, með minnstu mögulegu millibili, sem tryggir tíðari meðgöngu gylta og fleiri grísi; stuðlar frjósemislyfið þannig að stóraukinni kjötframleiðslu og auknum hagnaði þess iðnaðar. Fyrir gylturnar þýðir þetta, hins vegar, stóraukið andlegt og líkamlegt álag; þær fá ekki náttúrulega vernd eða náttúrulegan hvíldartíma milli meðgangna. Tvær stofnanir veita nauðsynleg leyfi fyrir þessari blóðmeraóiðju og tengdri starfsemi; MAST og Lyfjastofnun. MAST fullyrti fyrst, í upplýsingum til okkar, að þessar leyfisveitingar byggðust á 20. grein laga nr. 55/2013. Í millitíðinni fengum við frá MAST kópíu af leyfinu, sem blóðtökustarfsemin byggist á, og er þá vitnað í reglugerð nr. 279/2002, en gallinn er bara sá, að þessi reglugerð nær aðeins til „dýratilrauna“; engan veginn til fjöldframleiðslu á blóði. Í augum okkar Jarðarvina, er þessi leyfisveiting MAST því út í hött. Áður en MAST gaf út leyfið fyrir þessari óiðju, leitaði stofnunin umsagnar Fagráðs um dýravelferð, sem á að hafa það megin hlutverk, að tryggja velferð dýra. Jafn ótrúlegt og það er, gaf Fagráðið grænt ljós á óiðjuna. Munum við taka það mál – ætluð svik Fagráðsins við tilgang og skyldur þess - fyrir sérstaklega. Í markmiði laga nr. 55/2013 segir: „Markmið laga þessara er að stuðla að velferð dýra, þ.e. að þau séu laus við vanlíðan, hungur og þorsta, ótta og þjáningu, sársauka, meiðsli og sjúkdóma“. Ljóst er, að þessi lagaákvæði eru marg brotin með blóðmeraóiðjunni. Hér þarf að draga strik og láta þá, sem óiðjuna hafa leyft og stutt, sæta ábyrgð. Höfundur er formaður Jarðarvina.
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun