Hvað er eðlilegt? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar 11. september 2020 15:00 Nú hefur verið slakað á samkomutakmörkunum innanlands og tveggja metra reglan orðin að eins metra reglu. Þá mega tvö hundruð manns nú koma saman. Breytingar á fyrirkomulaginu við landamæri eru hins vegar ekki í sjónmáli. Þetta er í fullkomnu samræmi við þá ákvörðun sem ríkisstjórnin hefur tekið - að lífið hér innanlands skuli vera með „eðlilegustum“ hætti. Að innlenda hagkerfið blómstri, skólar geti starfað á sem eðlilegastan hátt, að mögulegt verði að fara í leikhús, tónleika og á fótboltaleiki. Heilbrigðisráðherra sagði í viðtali á föstudag að hún teldi að það yrði íbúum landsins ánægjulegt að njóta tilslakana á innanlandsaðgerðum með því að halda fyrirkomulaginu á landamærum óbreyttu. Vilji þjóðarinnar virðist líka vera á þennan veg - það eru allir búnir að fá hundleið á þessum takmörkunum og sóttvarnaraðgerðum. Við nennum þessu ekki lengur og viljum fá gamla lífið okkar aftur. Strax. Alveg sama hvað það kostar. Á meðan eru önnur lönd í Evrópu flest að herða og slaka á aðgerðum innanlands, en eru ekki með harðar aðgerðir á landamærum sínum. Er eðlilegt að líta framhjá afleiðingunum? Nú vaknar sú spurning hvort það geti með einhverjum hætti talist „eðlilegt“ að slökkt sé á stærstu atvinnugrein landsins um óákveðinn tíma? Er það eðlilegt að ríkissjóður tapi milljarði á dag? Er það eðlilegt að samdráttur í vergri landsframleiðslu sé að stefna í tveggja stafa tölu? Er það eðlilegt að atvinnuleysi sé meira en sést hefur í heila öld? Er það eðlilegt að rekstur sveitarfélaga sé víða í járnum og að það sé fyrirséð að það þurfi að draga úr grunnþjónustu á komandi misserum? Er það eðlilegt að þúsundir fyrirtækja rambi nú á barmi gjaldþrots? Er það eðlilegt að stinga hausnum í sandinn og líta fram hjá afleiðingunum sem þetta mun hafa á rekstur ríkis, sveitarfélaga og þar með allt fólkið í landinu til lengri tíma? Það er allavega ekki á nokkurn hátt hægt að tala um að lífið hjá 25.000 - 30.000 starfsmönnum í ferðaþjónustu á Íslandi sé eðlilegt. Ekki hjá fjölskyldum þeirra heldur, eða gróft áætlað þriðja hverju heimili í landinu. Einn af öðrum leggja þessir starfsmenn nú niður störf, halda heim á leið og sjá fram á að verða á framfærslu ríkissjóðs um óákveðinn tíma. Hér erum við að tala um fólkið í næsta húsi. Flugfreyjuna, leiðsögumanninn, þjóninn, forritarann, markaðsstjórann, herbergisþernuna, gæðastjórann, mannauðsstjórann, rútubílstjórann, fjármálastjórann, ferðaskipuleggjandann, flugstjórann, vörustjórann, hótelstjórann og miklu, miklu fleiri. Þessu fólki líður þannig að það hafi verið sett á vogarskálarnar og léttvægara fundið en aðrir hópar í samfélaginu. Stóra spurningin er núna hversu lengi lífið hjá öllum hinum verði „eðlilegt“. Hver eru markmiðin með aðgerðunum? Er það hugsanlegt að það hefði verið eðlilegra til lengri tíma litið og jafnvel hagkvæmara fyrir heildina og þjóðarhag að halda út örlítið lengur með takmörkunum innanlands. Að skerpa verulega á persónulegum sóttvörnum og gera ferðalög erlendra ferðamanna til landsins á einhvern hátt möguleg? Að líf okkar allra hefði mátt vera örlítið óvenjulegt um eitthvert skeið áfram? Er eðlilegt líf yfirhöfuð mögulegt á meðan veiran leikur lausum hala í heiminum? Enn er spurt um markmiðin með aðgerðum stjórnvalda. Enn er spurt um raunhæfa kostnaðar- og ábatagreiningu mismunandi aðgerða á landamærum. Enn er spurt um viðmið og tímasetningar, þó ekki væri annað en tímasetning á endurskoðun aðgerða. Að hanga í lausu lofti er verst - ef áætlað er að haga aðgerðum á landamærum með núverandi hætti þar til bóluefni eða lækning er fundin, þá væri best að fá að vita það strax og haga áætlunum og mótvægisaðgerðum í samræmi við það. Viðhalda þarf aflinu til verðmætasköpunar Ákall ferðaþjónustunnar eftir skýrum línum verður sífellt háværara. Ákall forsvarsmanna ferðaþjónustufyrirtækja eftir frekari mótvægisaðgerðum sömuleiðis. Það getur aldrei verið ásættanlegt að ferðaþjónustufyrirtækin verði í heilu lagi látin rúlla fram af bjargbrúninni við þessar óvenjulegu aðstæður. Allt tal um nauðsynlega hagræðingu í greininni er marklaust, og hreinlega óviðeigandi eins og svo margt þessa dagana. Ferðaþjónustan bíður nú eftir útspili frá stjórnvöldum um það hvernig tryggja megi að nægjanlega stór hluti greinarinnar standi þessar hamfarir af sér. Hvernig viðhalda megi loganum, vinnusambandi, virkni og aflinu til verðmætasköpunar. Þegar loksins rofar til, þá verðum við að vera tilbúin til að halda áfram og tryggja það að viðspyrnan verði hröð og kröftug. Ferðaþjónustan hefur áður sýnt hvað í henni býr og hún mun, ef rétt verður á spilum haldið, gera það aftur - svo um munar. Höfundur er formaður Samtaka ferðaþjónustunnar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bjarnheiður Hallsdóttir Ferðamennska á Íslandi Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Sjá meira
Nú hefur verið slakað á samkomutakmörkunum innanlands og tveggja metra reglan orðin að eins metra reglu. Þá mega tvö hundruð manns nú koma saman. Breytingar á fyrirkomulaginu við landamæri eru hins vegar ekki í sjónmáli. Þetta er í fullkomnu samræmi við þá ákvörðun sem ríkisstjórnin hefur tekið - að lífið hér innanlands skuli vera með „eðlilegustum“ hætti. Að innlenda hagkerfið blómstri, skólar geti starfað á sem eðlilegastan hátt, að mögulegt verði að fara í leikhús, tónleika og á fótboltaleiki. Heilbrigðisráðherra sagði í viðtali á föstudag að hún teldi að það yrði íbúum landsins ánægjulegt að njóta tilslakana á innanlandsaðgerðum með því að halda fyrirkomulaginu á landamærum óbreyttu. Vilji þjóðarinnar virðist líka vera á þennan veg - það eru allir búnir að fá hundleið á þessum takmörkunum og sóttvarnaraðgerðum. Við nennum þessu ekki lengur og viljum fá gamla lífið okkar aftur. Strax. Alveg sama hvað það kostar. Á meðan eru önnur lönd í Evrópu flest að herða og slaka á aðgerðum innanlands, en eru ekki með harðar aðgerðir á landamærum sínum. Er eðlilegt að líta framhjá afleiðingunum? Nú vaknar sú spurning hvort það geti með einhverjum hætti talist „eðlilegt“ að slökkt sé á stærstu atvinnugrein landsins um óákveðinn tíma? Er það eðlilegt að ríkissjóður tapi milljarði á dag? Er það eðlilegt að samdráttur í vergri landsframleiðslu sé að stefna í tveggja stafa tölu? Er það eðlilegt að atvinnuleysi sé meira en sést hefur í heila öld? Er það eðlilegt að rekstur sveitarfélaga sé víða í járnum og að það sé fyrirséð að það þurfi að draga úr grunnþjónustu á komandi misserum? Er það eðlilegt að þúsundir fyrirtækja rambi nú á barmi gjaldþrots? Er það eðlilegt að stinga hausnum í sandinn og líta fram hjá afleiðingunum sem þetta mun hafa á rekstur ríkis, sveitarfélaga og þar með allt fólkið í landinu til lengri tíma? Það er allavega ekki á nokkurn hátt hægt að tala um að lífið hjá 25.000 - 30.000 starfsmönnum í ferðaþjónustu á Íslandi sé eðlilegt. Ekki hjá fjölskyldum þeirra heldur, eða gróft áætlað þriðja hverju heimili í landinu. Einn af öðrum leggja þessir starfsmenn nú niður störf, halda heim á leið og sjá fram á að verða á framfærslu ríkissjóðs um óákveðinn tíma. Hér erum við að tala um fólkið í næsta húsi. Flugfreyjuna, leiðsögumanninn, þjóninn, forritarann, markaðsstjórann, herbergisþernuna, gæðastjórann, mannauðsstjórann, rútubílstjórann, fjármálastjórann, ferðaskipuleggjandann, flugstjórann, vörustjórann, hótelstjórann og miklu, miklu fleiri. Þessu fólki líður þannig að það hafi verið sett á vogarskálarnar og léttvægara fundið en aðrir hópar í samfélaginu. Stóra spurningin er núna hversu lengi lífið hjá öllum hinum verði „eðlilegt“. Hver eru markmiðin með aðgerðunum? Er það hugsanlegt að það hefði verið eðlilegra til lengri tíma litið og jafnvel hagkvæmara fyrir heildina og þjóðarhag að halda út örlítið lengur með takmörkunum innanlands. Að skerpa verulega á persónulegum sóttvörnum og gera ferðalög erlendra ferðamanna til landsins á einhvern hátt möguleg? Að líf okkar allra hefði mátt vera örlítið óvenjulegt um eitthvert skeið áfram? Er eðlilegt líf yfirhöfuð mögulegt á meðan veiran leikur lausum hala í heiminum? Enn er spurt um markmiðin með aðgerðum stjórnvalda. Enn er spurt um raunhæfa kostnaðar- og ábatagreiningu mismunandi aðgerða á landamærum. Enn er spurt um viðmið og tímasetningar, þó ekki væri annað en tímasetning á endurskoðun aðgerða. Að hanga í lausu lofti er verst - ef áætlað er að haga aðgerðum á landamærum með núverandi hætti þar til bóluefni eða lækning er fundin, þá væri best að fá að vita það strax og haga áætlunum og mótvægisaðgerðum í samræmi við það. Viðhalda þarf aflinu til verðmætasköpunar Ákall ferðaþjónustunnar eftir skýrum línum verður sífellt háværara. Ákall forsvarsmanna ferðaþjónustufyrirtækja eftir frekari mótvægisaðgerðum sömuleiðis. Það getur aldrei verið ásættanlegt að ferðaþjónustufyrirtækin verði í heilu lagi látin rúlla fram af bjargbrúninni við þessar óvenjulegu aðstæður. Allt tal um nauðsynlega hagræðingu í greininni er marklaust, og hreinlega óviðeigandi eins og svo margt þessa dagana. Ferðaþjónustan bíður nú eftir útspili frá stjórnvöldum um það hvernig tryggja megi að nægjanlega stór hluti greinarinnar standi þessar hamfarir af sér. Hvernig viðhalda megi loganum, vinnusambandi, virkni og aflinu til verðmætasköpunar. Þegar loksins rofar til, þá verðum við að vera tilbúin til að halda áfram og tryggja það að viðspyrnan verði hröð og kröftug. Ferðaþjónustan hefur áður sýnt hvað í henni býr og hún mun, ef rétt verður á spilum haldið, gera það aftur - svo um munar. Höfundur er formaður Samtaka ferðaþjónustunnar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar