Flugvellir á Suðvesturlandi og tengd mál Guðjón Sigurbjartsson skrifar 23. apríl 2021 11:10 Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavíkurflugvöllur Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun