Vestfirðingum neitað um orkuskipti Sigurður Páll Jónsson skrifar 9. febrúar 2023 19:01 Orkuskipti eru lykilorð í umræðu um orkumál hér á landi. Orðið afhjúpar um leið ótrúlegan vandræðagang ríkisstjórnarinnar sem er augljóslega ósamstíga og hikandi í orkumálum sem mun hafa mikið tjón í för með sér. Ef skipta á út jarðefnaeldsneyti sem orkugjafa á Íslandi þarf að afla 16 TWst á ári, til viðbótar við árlega raforkuframleiðslu sem nemur núna 20 TWst. Þetta kallar á mikinn fjölda virkjana. Árlegur innflutningur olíu kostar um 100 milljarða króna þannig að mikið er í húfi. Miklu skiptir hvar og hvernig er virkjað ef ná á settum markmiðum. En við úti á landi vitum að orkuöryggi skiptir miklu og þar er dreifing aflstöðva um landið lykilþáttur. Afhendingaröryggi á Vestfjörðum Afhendingaröryggi raforku og virkjanamál, þá sérstaklega á Vestfjörðum, er í miklum ólestri. 159 truflanir urðu í raforkukerfi Orkubús Vestfjarða árið 2018 og 189 árið áður. Þetta ástand háir verulega uppbyggingu atvinnulífs og lífsgæðum íbúa. Í dag er málum þannig háttað að Vestfirðingar fá helming raforku sinnar eftir einni 160 km langri Vesturlínu. Orkan er sótt í Blönduvirkjun og er flutt 260 km leið frá orkustöð, í tengivirkið í Mjólká, með tilheyrandi töpum. Hinn helmingurinn er framleiddur innan Vestfjarða og er Orkubú Vestfjarða þar stærsti orkuframleiðandinn og eini framleiðandinn sem hefur einhvern varaforða sem heitið getur í lónum við sínar virkjanir eins og eins og Elías Jónatansson, orkubússtjóri Orkubús Vestfjarða, hefur bent ítrekað á. Stærsta virkjun Orkubús Vestfjarða er Mjólkárvirkjun, 11 MW, en samtals eru virkjanir í eigu OV og einkaaðila á Vestfjörðum 21 MW. Hvalárvirkjun sem fæst ekki reist að kröfu verndarsinna í öðrum landshlutum er áætluð 55 MW. Þá er hægt að fá 20 til 30 MW með virkjun í Vatnsdal í Vatnsfirði. Það eru nægir orkukostir á Vestfjörðum, það vantar bara viljann til að virkja. Net varaflsvéla á Vestfjörðum Til að tryggja afhendingaröryggi á Vestfjörðum þegar flutningslínur eru straumlausar hefur verið komið upp einstöku neti varaflsvéla víða um Vestfirði sem keyra allar á dísil. Landsmenn myndi sjálfsagt reka í rogastans ef þeir vissu hve háðir Vestfirðingar eru varaafli frá dísil-rafstöðvum. Elías hefur bent á að Vestfirðir þurfa í dag að vera með 100% (dísil) varaafl fyrir raforku til heimilisnota og til þeirra fyrirtækja sem nota forgangsorku til að tryggja ásættanlegt afhendingaröryggi. Þá þarf 100% varaafl í formi olíukatla við straumleysi í stað rafkyntu hitaveitnanna. Varaafl á Vestfjörðum í formi dísil-véla og olíukatla er um 50 MW í dag. Hvernig getur það komið heim og saman að treysta á slíkt kerfi og neita um leið Vestfirðingum að virkja í eigin landshluta? Enn fleiri dísilstöðvar Nú hafa stjórnendur orkumála á Vestfjörðum bent á að til að halda óbreyttu þjónustustigi við notendur á Vestfjörðum, með aukinni orkunotkun vegna orkuskipta og uppbyggingar atvinnulífs, þá þyrfti enn að auka við dísil-knúið varaafl. „Fyrir hver 10 MW sem orkunotkunin eykst á Vestfjörðum þarf þá ekki bara að virkja 10 MW einhvers staðar á landinu heldur þarf líka að „virkja“/ fjárfesta í 10 MW í dísil-varaafli innan Vestfjarða – virkja þannig tvisvar vegna sömu eftirspurnar. Varðandi kostnað við 10 MW varaafl má hafa til hliðsjónar fjárfestingu í áðurnefndri varaaflsstöð LN árið 2015 - kostnaðaráætlun 1,5 milljarðar,“ skrifar Elías og má taka undir með honum að þetta stríðir gegn allri skynsemi. Það er með öllu óskiljanlegt að menn skilji ekki að virkjun innan svæðisins gerir aukið varaafl óþarft. Nú þegar er fjárfesting í varaafli gríðarleg á Vestfjörðum og leggur í raun sérstakan orkuskatt á íbúa landsfjórðungsins. Hver framleidd kWst í varaafli mjög dýr, ekki síst þegar olíuverð er hátt. Útreiknað einingarverð varaafls er í dag nálægt tífalt söluverð raforku frá vatnsaflsvirkjun. Virkja í héraði og varaaflið verður grænt Fulltrúar Orkubús Vestfjarða hafa ítrekað bent á að einfaldar lausnir eru við þessu öllu. Það er hægt að koma upp virkjun innan svæðisins, í seilingarfjarlægð frá mestu notkuninni, sem hefur nægilegt afl og nægilegt vatn í lónum til að mæta orkuþörf innan Vestfjarða þegar flutningslínur inn á Vestfirði verða straumlausar. Með því að slík virkjun sé nægilega aflmikil til að mæta aflþörfinni innan Vestfjarða ásamt öðrum virkjunum þá þarf í flestum tilfellum ekki að ræsa dísil-knúið varaafl. Þar sem aflið í virkjuninni er auðvitað ekki dísil-knúið heldur vatnsafl er í raun búið að tryggja afhendingu með vatnsafli og varaaflið þá orðið grænt. Ef ríkisstjórnin meinar eitthvað í umræðu um orkuskipti þá tryggir hún að strax verði ráðist í nauðsynlegar virkjanaframkvæmdir á Vestfjörðum. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sigurður Páll Jónsson Orkumál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Sjá meira
Orkuskipti eru lykilorð í umræðu um orkumál hér á landi. Orðið afhjúpar um leið ótrúlegan vandræðagang ríkisstjórnarinnar sem er augljóslega ósamstíga og hikandi í orkumálum sem mun hafa mikið tjón í för með sér. Ef skipta á út jarðefnaeldsneyti sem orkugjafa á Íslandi þarf að afla 16 TWst á ári, til viðbótar við árlega raforkuframleiðslu sem nemur núna 20 TWst. Þetta kallar á mikinn fjölda virkjana. Árlegur innflutningur olíu kostar um 100 milljarða króna þannig að mikið er í húfi. Miklu skiptir hvar og hvernig er virkjað ef ná á settum markmiðum. En við úti á landi vitum að orkuöryggi skiptir miklu og þar er dreifing aflstöðva um landið lykilþáttur. Afhendingaröryggi á Vestfjörðum Afhendingaröryggi raforku og virkjanamál, þá sérstaklega á Vestfjörðum, er í miklum ólestri. 159 truflanir urðu í raforkukerfi Orkubús Vestfjarða árið 2018 og 189 árið áður. Þetta ástand háir verulega uppbyggingu atvinnulífs og lífsgæðum íbúa. Í dag er málum þannig háttað að Vestfirðingar fá helming raforku sinnar eftir einni 160 km langri Vesturlínu. Orkan er sótt í Blönduvirkjun og er flutt 260 km leið frá orkustöð, í tengivirkið í Mjólká, með tilheyrandi töpum. Hinn helmingurinn er framleiddur innan Vestfjarða og er Orkubú Vestfjarða þar stærsti orkuframleiðandinn og eini framleiðandinn sem hefur einhvern varaforða sem heitið getur í lónum við sínar virkjanir eins og eins og Elías Jónatansson, orkubússtjóri Orkubús Vestfjarða, hefur bent ítrekað á. Stærsta virkjun Orkubús Vestfjarða er Mjólkárvirkjun, 11 MW, en samtals eru virkjanir í eigu OV og einkaaðila á Vestfjörðum 21 MW. Hvalárvirkjun sem fæst ekki reist að kröfu verndarsinna í öðrum landshlutum er áætluð 55 MW. Þá er hægt að fá 20 til 30 MW með virkjun í Vatnsdal í Vatnsfirði. Það eru nægir orkukostir á Vestfjörðum, það vantar bara viljann til að virkja. Net varaflsvéla á Vestfjörðum Til að tryggja afhendingaröryggi á Vestfjörðum þegar flutningslínur eru straumlausar hefur verið komið upp einstöku neti varaflsvéla víða um Vestfirði sem keyra allar á dísil. Landsmenn myndi sjálfsagt reka í rogastans ef þeir vissu hve háðir Vestfirðingar eru varaafli frá dísil-rafstöðvum. Elías hefur bent á að Vestfirðir þurfa í dag að vera með 100% (dísil) varaafl fyrir raforku til heimilisnota og til þeirra fyrirtækja sem nota forgangsorku til að tryggja ásættanlegt afhendingaröryggi. Þá þarf 100% varaafl í formi olíukatla við straumleysi í stað rafkyntu hitaveitnanna. Varaafl á Vestfjörðum í formi dísil-véla og olíukatla er um 50 MW í dag. Hvernig getur það komið heim og saman að treysta á slíkt kerfi og neita um leið Vestfirðingum að virkja í eigin landshluta? Enn fleiri dísilstöðvar Nú hafa stjórnendur orkumála á Vestfjörðum bent á að til að halda óbreyttu þjónustustigi við notendur á Vestfjörðum, með aukinni orkunotkun vegna orkuskipta og uppbyggingar atvinnulífs, þá þyrfti enn að auka við dísil-knúið varaafl. „Fyrir hver 10 MW sem orkunotkunin eykst á Vestfjörðum þarf þá ekki bara að virkja 10 MW einhvers staðar á landinu heldur þarf líka að „virkja“/ fjárfesta í 10 MW í dísil-varaafli innan Vestfjarða – virkja þannig tvisvar vegna sömu eftirspurnar. Varðandi kostnað við 10 MW varaafl má hafa til hliðsjónar fjárfestingu í áðurnefndri varaaflsstöð LN árið 2015 - kostnaðaráætlun 1,5 milljarðar,“ skrifar Elías og má taka undir með honum að þetta stríðir gegn allri skynsemi. Það er með öllu óskiljanlegt að menn skilji ekki að virkjun innan svæðisins gerir aukið varaafl óþarft. Nú þegar er fjárfesting í varaafli gríðarleg á Vestfjörðum og leggur í raun sérstakan orkuskatt á íbúa landsfjórðungsins. Hver framleidd kWst í varaafli mjög dýr, ekki síst þegar olíuverð er hátt. Útreiknað einingarverð varaafls er í dag nálægt tífalt söluverð raforku frá vatnsaflsvirkjun. Virkja í héraði og varaaflið verður grænt Fulltrúar Orkubús Vestfjarða hafa ítrekað bent á að einfaldar lausnir eru við þessu öllu. Það er hægt að koma upp virkjun innan svæðisins, í seilingarfjarlægð frá mestu notkuninni, sem hefur nægilegt afl og nægilegt vatn í lónum til að mæta orkuþörf innan Vestfjarða þegar flutningslínur inn á Vestfirði verða straumlausar. Með því að slík virkjun sé nægilega aflmikil til að mæta aflþörfinni innan Vestfjarða ásamt öðrum virkjunum þá þarf í flestum tilfellum ekki að ræsa dísil-knúið varaafl. Þar sem aflið í virkjuninni er auðvitað ekki dísil-knúið heldur vatnsafl er í raun búið að tryggja afhendingu með vatnsafli og varaaflið þá orðið grænt. Ef ríkisstjórnin meinar eitthvað í umræðu um orkuskipti þá tryggir hún að strax verði ráðist í nauðsynlegar virkjanaframkvæmdir á Vestfjörðum. Höfundur er varaþingmaður Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun