Stefnir í að 75 prósent jökla í Himalaja hverfi á öldinni Kjartan Kjartansson skrifar 20. júní 2023 14:32 Sutlej-áin í Himachal Pradesh-ríki í Indlandi. Talið er að rennsli í jökulám fari vaxandi fram á miðja öldina en svo dvínandi eftir það. AP/Ashwini Bhatia Vísindamenn áætla að jöklar í Himalaja- og Hindu Kush-fjallgörðunum í Mið-Asíu missi allt að 75 prósent rúmmáls síns fyrir áhrif hnattrænnar hlýnunar fyrir lok aldarinnar. Hop jöklanna er talið valda hættulegum flóðum og vatnsskorti fyrir á þriðja hundrað milljóna manna á svæðinu. Himalaja- og Hindu Kush-fjallgarðarnir teygja sig um 3.500 kílómetra í gegnum Afganistan, Bangladess, Bútan, Kína, Indland, Búrma, Nepal og Pakistan. Svæðið er stundum kallað „þriðji póllinn“ því fjallajöklarnir og fannbreiðurnar þar geyma meira ferskvatn en nokkur annar staður á jörðinni utan pólanna tveggja. Alþjóðlegur hópur vísindamanna frá ICIMOD í Katmandú í Nepal segir að hert hafi á bráðnun jökla í fjallgörðunum. Þannig hafi ís bráðnað 65 prósent hraðar á öðrum áratug þessarar aldar en á þeim fyrsta. Við 1,5-2 gráður hlýnun gætu jöklarnir rýrnað um þrjátíu til fimmtíu prósent fyrir aldamót samkvæmt skýrslu stofnunarinnar. Nái hlýnunin þremur gráðum, eins og hún stefnir í ef ekki verður dregið frekar úr losun gróðurhúsalofttegunda, gætu sumir jöklar í austanverðum Himalajafjöllum misst allt að sjötíu og fimm prósent af rúmmáli sínu, að því er segir í frétt Reuters-fréttastofunnar. Hátt í tveir milljarða manna reiða sig á vatnið Niðurstöðurnar eru slæmar fréttir fyrir þær milljónir manna sem búa í eða við fjallgarðana miklu. Áætlað er að rennsli í tólf fljótum á svæðinu nái hámarki um miðja öldina en síðan dvína, þar á meðal í Ganges, Indus og Mekong. Um 240 milljónir manna sem búa í fjöllunum og um 1,6 milljarðar til viðbótar neðar við árnar í sextán löndum reiða sig á vatnið úr þeim. Jafnvel þó að rennslið aukist næstu áratugina er talið að það birtist frekar í auknum flóðum frekar en stöðugu rennsli. Mörg fjallaþorp reiða sig á jökulvatn og snjóbráð til þess að vökva ræktarland. Það er ekki aðeins flóðahætta sem steðjar af bráðnandi jöklum. Þeir skilja eftir sig jökullón sem geta flætt yfir barma sína og valdið flóðum niður fjalladali. AP-fréttastofan segir að tvö hundruð jökullón séu nú talin hættuleg. Skriðuhætta er einnig talin farin vaxandi. Skýrsluhöfundar segja að breytingar á jöklum, sífrera og snjóbreiðu á svæðinu séu fordæmalausar og að miklu leyti óafturkræfar. Skaðlegra áhrif hlýnunar er þegar farið að gæta í fjöllunum. Fyrr á þessu ári þurfti að rýma fjallabæinn Joshimath á Indlandi þegar hann byrjaði að síga. Fugl lætur sig svífa fyrir framan Everest-fjall, hæsta fjall jarðar.AP/Niranjan Shrestha Njósnamyndir bæta upp fyrir stutta mæliröð Rannsóknir á jöklum í Himalajafjöllum hafa liðið fyrir að þær ná mun skemur aftur í tímann en í Ölpunum eða Klettafjöllum í Bandaríkjunum. Bandarísk stjórnvöld hjálpuðu til með því að aflétta leynd af myndum njósnagervihnatta af jöklum í Himalaja allt frá árinu 1970 fyrir fjórum árum. Skýrsla ICIMOD byggir meðal annars á þeim gögnum. „Þó að þekking á Himalajajöklum jafnist enn ekki á við Alpana þá er hún nú sambærileg við önnur svæði eins og Andesfjöll,“ segir Tobias Bolch, jöklafræðingur við Tækniháskólann í Graz í Austurríki, við Reuters-fréttastofuna. Loftslagsmál Vísindi Tengdar fréttir Spá því að þriðjungur ísbreiðu Himalajafjalla muni bráðna Ítarleg rannsókn yfir 200 vísindamanna sem staðið hefur yfir í fimm ár á áhrifum loftslagsbreytinga á svokallað Hindu Kush-Himalaja-svæði (HKH) leiðir í ljós að þriðjungur af ísbreiðu Himalajafjalla mun bráðna vegna hnattrænnar hlýnunar á næstu 80 árum. 4. febrúar 2019 13:45 Alvarlegustu áhrif hlýnun jarðar í kringum þriðja pólinn Kínverskur vísindamaður, sem fjallaði um málið á Arctic Circle, segir bráðnunina þar mun hraðari en á hinum pólunum. Veldur það áður óþekktum hamförum og búferlaflutningum. 13. október 2019 20:45 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Innlent Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Innlent Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Innlent Íransforseti fórst í þyrluslysinu Erlent „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Innlent Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Erlent Leitin enn ekki borið árangur Erlent Fleiri fréttir Spánverjar afturkalla sendiherrann í kjölfar ummæla Milei Sigur fyrir Assange sem fær að áfrýja framsali Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Komst loks út í geim sextíu árum síðar Íransforseti fórst í þyrluslysinu Leitin enn ekki borið árangur Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Diddy biðst afsökunar á „ófyrirgefanlegri hegðun“ Óljóst hvort þyrlan sé fundin Íranski forsetinn í óljósu þyrluslysi Færeyingar draga í land með ferðamannaskatt Bæjarstjóri sakaður um að vera njósnari: „Enginn veit hver hún er“ Gantz hótar að segja af sér vegna ósættis við Netanjahú Ástand Fico enn alvarlegt Býst við aukinni sókn Rússa Beitti neitunarvaldi gagnvart umdeildum fjölmiðlalögum Myndband sýnir árás Diddy Færeyingar felldu frumvarp um fóstureyðingar Þrjátíu ár fyrir árásina á mann þingforsetans Segir Rússa ekki hafa í hyggju að taka Kharkív Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Reyndi að kveikja í bænahúsi gyðinga og var skotinn til bana Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju „Einfari“ ákærður fyrir tilræðið við Fico Hver er Robert Fico? Neyðarástandi lýst yfir á Nýju-Kaledóníu eftir miklar óeirðir Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Hægriflokkar ná saman um myndun ríkisstjórnar Samið um kappræður í júní og september Fico ekki talinn í lífshættu Sjá meira
Himalaja- og Hindu Kush-fjallgarðarnir teygja sig um 3.500 kílómetra í gegnum Afganistan, Bangladess, Bútan, Kína, Indland, Búrma, Nepal og Pakistan. Svæðið er stundum kallað „þriðji póllinn“ því fjallajöklarnir og fannbreiðurnar þar geyma meira ferskvatn en nokkur annar staður á jörðinni utan pólanna tveggja. Alþjóðlegur hópur vísindamanna frá ICIMOD í Katmandú í Nepal segir að hert hafi á bráðnun jökla í fjallgörðunum. Þannig hafi ís bráðnað 65 prósent hraðar á öðrum áratug þessarar aldar en á þeim fyrsta. Við 1,5-2 gráður hlýnun gætu jöklarnir rýrnað um þrjátíu til fimmtíu prósent fyrir aldamót samkvæmt skýrslu stofnunarinnar. Nái hlýnunin þremur gráðum, eins og hún stefnir í ef ekki verður dregið frekar úr losun gróðurhúsalofttegunda, gætu sumir jöklar í austanverðum Himalajafjöllum misst allt að sjötíu og fimm prósent af rúmmáli sínu, að því er segir í frétt Reuters-fréttastofunnar. Hátt í tveir milljarða manna reiða sig á vatnið Niðurstöðurnar eru slæmar fréttir fyrir þær milljónir manna sem búa í eða við fjallgarðana miklu. Áætlað er að rennsli í tólf fljótum á svæðinu nái hámarki um miðja öldina en síðan dvína, þar á meðal í Ganges, Indus og Mekong. Um 240 milljónir manna sem búa í fjöllunum og um 1,6 milljarðar til viðbótar neðar við árnar í sextán löndum reiða sig á vatnið úr þeim. Jafnvel þó að rennslið aukist næstu áratugina er talið að það birtist frekar í auknum flóðum frekar en stöðugu rennsli. Mörg fjallaþorp reiða sig á jökulvatn og snjóbráð til þess að vökva ræktarland. Það er ekki aðeins flóðahætta sem steðjar af bráðnandi jöklum. Þeir skilja eftir sig jökullón sem geta flætt yfir barma sína og valdið flóðum niður fjalladali. AP-fréttastofan segir að tvö hundruð jökullón séu nú talin hættuleg. Skriðuhætta er einnig talin farin vaxandi. Skýrsluhöfundar segja að breytingar á jöklum, sífrera og snjóbreiðu á svæðinu séu fordæmalausar og að miklu leyti óafturkræfar. Skaðlegra áhrif hlýnunar er þegar farið að gæta í fjöllunum. Fyrr á þessu ári þurfti að rýma fjallabæinn Joshimath á Indlandi þegar hann byrjaði að síga. Fugl lætur sig svífa fyrir framan Everest-fjall, hæsta fjall jarðar.AP/Niranjan Shrestha Njósnamyndir bæta upp fyrir stutta mæliröð Rannsóknir á jöklum í Himalajafjöllum hafa liðið fyrir að þær ná mun skemur aftur í tímann en í Ölpunum eða Klettafjöllum í Bandaríkjunum. Bandarísk stjórnvöld hjálpuðu til með því að aflétta leynd af myndum njósnagervihnatta af jöklum í Himalaja allt frá árinu 1970 fyrir fjórum árum. Skýrsla ICIMOD byggir meðal annars á þeim gögnum. „Þó að þekking á Himalajajöklum jafnist enn ekki á við Alpana þá er hún nú sambærileg við önnur svæði eins og Andesfjöll,“ segir Tobias Bolch, jöklafræðingur við Tækniháskólann í Graz í Austurríki, við Reuters-fréttastofuna.
Loftslagsmál Vísindi Tengdar fréttir Spá því að þriðjungur ísbreiðu Himalajafjalla muni bráðna Ítarleg rannsókn yfir 200 vísindamanna sem staðið hefur yfir í fimm ár á áhrifum loftslagsbreytinga á svokallað Hindu Kush-Himalaja-svæði (HKH) leiðir í ljós að þriðjungur af ísbreiðu Himalajafjalla mun bráðna vegna hnattrænnar hlýnunar á næstu 80 árum. 4. febrúar 2019 13:45 Alvarlegustu áhrif hlýnun jarðar í kringum þriðja pólinn Kínverskur vísindamaður, sem fjallaði um málið á Arctic Circle, segir bráðnunina þar mun hraðari en á hinum pólunum. Veldur það áður óþekktum hamförum og búferlaflutningum. 13. október 2019 20:45 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Mikill viðbúnaður vegna bráðra veikinda Innlent Sat saklaus í unglingafangelsi í tvö ár Innlent Ráðherrar hafi verið ítrekað varaðir við gjöf Haraldar Innlent Íransforseti fórst í þyrluslysinu Erlent „Ég stóð bara með sóttvarnalækni“ Innlent Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent Erfitt að ímynda sér meiri harðlínumann en Raisi Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Erlent Leitin enn ekki borið árangur Erlent Fleiri fréttir Spánverjar afturkalla sendiherrann í kjölfar ummæla Milei Sigur fyrir Assange sem fær að áfrýja framsali Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Komst loks út í geim sextíu árum síðar Íransforseti fórst í þyrluslysinu Leitin enn ekki borið árangur Tveir látnir og fimm saknað eftir slys í Dóná Diddy biðst afsökunar á „ófyrirgefanlegri hegðun“ Óljóst hvort þyrlan sé fundin Íranski forsetinn í óljósu þyrluslysi Færeyingar draga í land með ferðamannaskatt Bæjarstjóri sakaður um að vera njósnari: „Enginn veit hver hún er“ Gantz hótar að segja af sér vegna ósættis við Netanjahú Ástand Fico enn alvarlegt Býst við aukinni sókn Rússa Beitti neitunarvaldi gagnvart umdeildum fjölmiðlalögum Myndband sýnir árás Diddy Færeyingar felldu frumvarp um fóstureyðingar Þrjátíu ár fyrir árásina á mann þingforsetans Segir Rússa ekki hafa í hyggju að taka Kharkív Viðtal á Stöð 2 kveikir upp í færeyskum stjórnmálum Reyndi að kveikja í bænahúsi gyðinga og var skotinn til bana Spánverjar neita skipi með vopn innanborðs um að leggja að bryggju „Einfari“ ákærður fyrir tilræðið við Fico Hver er Robert Fico? Neyðarástandi lýst yfir á Nýju-Kaledóníu eftir miklar óeirðir Ágreiningur innan stjórnarinnar brýst upp á yfirborðið Hægriflokkar ná saman um myndun ríkisstjórnar Samið um kappræður í júní og september Fico ekki talinn í lífshættu Sjá meira
Spá því að þriðjungur ísbreiðu Himalajafjalla muni bráðna Ítarleg rannsókn yfir 200 vísindamanna sem staðið hefur yfir í fimm ár á áhrifum loftslagsbreytinga á svokallað Hindu Kush-Himalaja-svæði (HKH) leiðir í ljós að þriðjungur af ísbreiðu Himalajafjalla mun bráðna vegna hnattrænnar hlýnunar á næstu 80 árum. 4. febrúar 2019 13:45
Alvarlegustu áhrif hlýnun jarðar í kringum þriðja pólinn Kínverskur vísindamaður, sem fjallaði um málið á Arctic Circle, segir bráðnunina þar mun hraðari en á hinum pólunum. Veldur það áður óþekktum hamförum og búferlaflutningum. 13. október 2019 20:45
Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent
Saksóknari Alþjóðlega sakamáladómstólsins vill handtaka Netanjahú og Hamas-liða Erlent