Vandað verklag við aðhald í ríkisrekstri Kolbrún Halldórsdóttir skrifar 11. október 2023 13:30 Áform stjórnvalda um aðhald í ríkisrekstri eru ekki ný af nálinni og koma iðulega til tals í tengslum við fjárlagafrumvarp hvers tíma. En umræða um þau flýgur oft hærra þegar kjarasamningar eru á næsta leiti. Í yfirstandandi umræðu um aðhaldskröfur í ríkisfjármálum hafa ýmsir þættir verið nefndir, m.a. sameining stofnana, hagstæðari innkaup, lækkun ferðakostnaðar, betri nýting húsnæðis og loks aðhald í starfsmannamálum. Stjórnvöldum hættir þó til að setja áætlanir sínar fram með loðnum yfirlýsingum og jafnvel í hálfgerðum tilskipanastíl í stað þess að tala með skýrum hætti um inntak þeirra eða aðferðafræði. Hér getum við lært af öðrum þjóðum, einkum frændum okkar Norðmönnum. 6 milljónum NOK varið í að þjálfa stjórnendur Í Noregi hefur endurskipulagning stofnanakerfis ríkisins um langt árabil verið bundið sérstökum leikreglum í aðalkjarasamningi ríkisins og félaga opinberrra starfsmanna (Akademikerne, UNIO, YS Stat og LO-Stat). Við endurnýjun samningsins í maí 2022 var sýn aðila á mikilvægi samráðs og samvinnu við slíkar aðgerðir áréttuð. Þar er unnið út frá þeirri meginreglu að forsenda fyrir góðri þjónustu ríkisstofnana sé gott samstarf starfsfólks og stjórnenda um starfsemina og fyrirkomulag þjónustunnar. Undirstaðan er sameiginlegur skilningur á því að það sé öllum í hag að endurskipulagning og hagræðing í rekstri gangi eins vel fyrir sig og kostur er. Til að styrkja þekkingu og færni til samráðs og samvinnu gerir samningurinn ráð fyrir að 6 milljónum norskra króna verði, á samningstímanum, varið í þjálfun stjórnenda og fulltrúa samningsaðila opinberra starfsmanna hjá stofnunum. Þar að auki skuldbindur ríkið sig til að tryggja nauðsynlega starfsþróun svo mæta megi breyttum kröfum og fjármögnun úrræða með sem faglegustum hætti. Vönduð málsmeðferð er allra hagur Samningsaðilar eru sammála um að raunverulegt samráð sé til þess fallið að skapa grundvöll að farsælli málsmeðferð og slíkt skili bestum árangri fyrir alla aðila. Þá viðurkennir norska ríkið með samningnum að ávinningur felist í því að tryggja að sem flestir geti tekið þátt í atvinnulífinu og að vinna þurfi gegn því að starfsfólki sé ýtt út í tengslum við endurskipulagningu og inn í óvirk félagsleg úrrræði. Af samningstextanum er ljóst að aðilar hins opinbera vinnumarkaðar í Noregi hafa komið sér saman um að hagræðing í opinberum rekstri sé stöðugt ferli, sem hafi þarfir samfélagsins að leiðarljósi, en að sama skapi að slíkt ferli kalli á breytta og/eða nýja færni starfsfólks, nýjar gerðir stofnana, breytta forgangsröðun verkefna, meiri hreyfanleika og sveigjanleika. Aðferðafræðinni, sem áskilin er í samningnum, er svo ætlað að tryggja að raunhæfur árangur náist. BHM styður ábyrga meðferð sameiginlegra fjármuna en vanda þarf til verka BHM hefur skilning á því að stjórnvöld hafi ríkisfjármálin til stöðugar skoðunar og að á hverjum tíma þurfi að lýsa vandlega inn í rekstur ríkisstofnana til að tryggja ábyrga meðferð sameiginlegra fjármuna okkar. En um leið gerir bandalagið þá kröfu að vel sé vandað til verka þegar aðhaldskrafa í ríkisrekstri er framkvæmd. Í þeim efnum hvetur bandalagið stjórnvöld til þess að horfa til þeirra sem markað hafa faglega aðferðafræði við framkvæmd aðhaldsaðgerða, með það að markmiði að samfella sé tryggð í starfsemi stofnana og vandað sé til alls undirbúnings. Mikilvægt leiðarljós er að allar breytingarnar séu gerðar með það fyrir augum að áframhaldandi fagleg þjónusta hins opinbera sé tryggð. Samstarf og samráð við starfsfólk á öllum stigum verði tekið með í breytingarferlið, ekki síst stjórnendur ólíkra eininga. Tryggja þarf að ákvæðum laga sé fylgt, ferlar séu skýrir og unnir í samtali við stjórnendur. Í öllu breytingaferli er mikilvægt að viðurkenna þann mannauð sem er til staðar í stofnunum. Þekking og reynsla starfsfólks í opinberum rekstri er óáþreifanlegur auður sem mikilvægur er grunninnviðum samfélagsins. Miklu skiptir fyrir okkur öll að vel takist til í breytingarferli innan stofnanaflóru hins opinbera. Höfundur er formaður BHM. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kolbrún Halldórsdóttir Stéttarfélög Rekstur hins opinbera Kjaraviðræður 2023 Kjaramál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar Magnús Davíð Norðdahl, Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Skoðun Skoðun Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason skrifar Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar skrifar Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Áform stjórnvalda um aðhald í ríkisrekstri eru ekki ný af nálinni og koma iðulega til tals í tengslum við fjárlagafrumvarp hvers tíma. En umræða um þau flýgur oft hærra þegar kjarasamningar eru á næsta leiti. Í yfirstandandi umræðu um aðhaldskröfur í ríkisfjármálum hafa ýmsir þættir verið nefndir, m.a. sameining stofnana, hagstæðari innkaup, lækkun ferðakostnaðar, betri nýting húsnæðis og loks aðhald í starfsmannamálum. Stjórnvöldum hættir þó til að setja áætlanir sínar fram með loðnum yfirlýsingum og jafnvel í hálfgerðum tilskipanastíl í stað þess að tala með skýrum hætti um inntak þeirra eða aðferðafræði. Hér getum við lært af öðrum þjóðum, einkum frændum okkar Norðmönnum. 6 milljónum NOK varið í að þjálfa stjórnendur Í Noregi hefur endurskipulagning stofnanakerfis ríkisins um langt árabil verið bundið sérstökum leikreglum í aðalkjarasamningi ríkisins og félaga opinberrra starfsmanna (Akademikerne, UNIO, YS Stat og LO-Stat). Við endurnýjun samningsins í maí 2022 var sýn aðila á mikilvægi samráðs og samvinnu við slíkar aðgerðir áréttuð. Þar er unnið út frá þeirri meginreglu að forsenda fyrir góðri þjónustu ríkisstofnana sé gott samstarf starfsfólks og stjórnenda um starfsemina og fyrirkomulag þjónustunnar. Undirstaðan er sameiginlegur skilningur á því að það sé öllum í hag að endurskipulagning og hagræðing í rekstri gangi eins vel fyrir sig og kostur er. Til að styrkja þekkingu og færni til samráðs og samvinnu gerir samningurinn ráð fyrir að 6 milljónum norskra króna verði, á samningstímanum, varið í þjálfun stjórnenda og fulltrúa samningsaðila opinberra starfsmanna hjá stofnunum. Þar að auki skuldbindur ríkið sig til að tryggja nauðsynlega starfsþróun svo mæta megi breyttum kröfum og fjármögnun úrræða með sem faglegustum hætti. Vönduð málsmeðferð er allra hagur Samningsaðilar eru sammála um að raunverulegt samráð sé til þess fallið að skapa grundvöll að farsælli málsmeðferð og slíkt skili bestum árangri fyrir alla aðila. Þá viðurkennir norska ríkið með samningnum að ávinningur felist í því að tryggja að sem flestir geti tekið þátt í atvinnulífinu og að vinna þurfi gegn því að starfsfólki sé ýtt út í tengslum við endurskipulagningu og inn í óvirk félagsleg úrrræði. Af samningstextanum er ljóst að aðilar hins opinbera vinnumarkaðar í Noregi hafa komið sér saman um að hagræðing í opinberum rekstri sé stöðugt ferli, sem hafi þarfir samfélagsins að leiðarljósi, en að sama skapi að slíkt ferli kalli á breytta og/eða nýja færni starfsfólks, nýjar gerðir stofnana, breytta forgangsröðun verkefna, meiri hreyfanleika og sveigjanleika. Aðferðafræðinni, sem áskilin er í samningnum, er svo ætlað að tryggja að raunhæfur árangur náist. BHM styður ábyrga meðferð sameiginlegra fjármuna en vanda þarf til verka BHM hefur skilning á því að stjórnvöld hafi ríkisfjármálin til stöðugar skoðunar og að á hverjum tíma þurfi að lýsa vandlega inn í rekstur ríkisstofnana til að tryggja ábyrga meðferð sameiginlegra fjármuna okkar. En um leið gerir bandalagið þá kröfu að vel sé vandað til verka þegar aðhaldskrafa í ríkisrekstri er framkvæmd. Í þeim efnum hvetur bandalagið stjórnvöld til þess að horfa til þeirra sem markað hafa faglega aðferðafræði við framkvæmd aðhaldsaðgerða, með það að markmiði að samfella sé tryggð í starfsemi stofnana og vandað sé til alls undirbúnings. Mikilvægt leiðarljós er að allar breytingarnar séu gerðar með það fyrir augum að áframhaldandi fagleg þjónusta hins opinbera sé tryggð. Samstarf og samráð við starfsfólk á öllum stigum verði tekið með í breytingarferlið, ekki síst stjórnendur ólíkra eininga. Tryggja þarf að ákvæðum laga sé fylgt, ferlar séu skýrir og unnir í samtali við stjórnendur. Í öllu breytingaferli er mikilvægt að viðurkenna þann mannauð sem er til staðar í stofnunum. Þekking og reynsla starfsfólks í opinberum rekstri er óáþreifanlegur auður sem mikilvægur er grunninnviðum samfélagsins. Miklu skiptir fyrir okkur öll að vel takist til í breytingarferli innan stofnanaflóru hins opinbera. Höfundur er formaður BHM.
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun