Óttinn við að tjá sig og tóm skynseminnar Valerio Gargiulo skrifar 13. mars 2024 09:31 Í núverandi samfélagi er vaxandi ótti við að tjá eigin skoðanir, knúinn áfram af tilhneigingu til að fylgja þeim sem gera hávaða og falla að markaðsráðandi stöðu. Þetta fyrirbæri er einkenni mikils skorts á sanngirni. Óttinn við að tjá skoðanir sínar er ýtt undir meðvitund um hættuna á að vera dæmdur eða jaðarsettur fyrir hugmyndir sínar. Þetta getur haft keðjuverkandi áhrif (e. snowball effect) þar sem fólk byrjar hatursherferð án þess þó að vita staðreyndir eða leggja hlutlaust mat á stöðuna. Þessi hegðun endurspeglar tilhneigingu til mikillar pólunar og umburðarleysis gagnvart ólíkum skoðunum, sem grefur undan möguleikanum á borgaralegum samræðum án aðgreiningar. Til að efla menningu virðingar og víðsýni er nauðsynlegt að verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma, til að hvetja til uppbyggjandi og innihaldsríkrar samræðu innan samfélagsins. Heimurinn er ekki svartur eða hvítur, en það eru margvíslegir litir þar á milli. Tómið á sanngirni er augljóst í skorti á upplýstri og virðingarfullri umræðu á samfélagmiðlum, þar sem skoðanir eru oft nýttar í pólitískum eða hugmyndafræðilegum tilgangi frekar en að stunda uppbyggilega og innihaldsríka umræðu. Þessi einsleitni hugsunar takmarkar ekki aðeins getu okkar til að hugsa gagnrýnt og sjálfstætt, heldur grefur hún einnig undan kjarna lýðræðis og borgaralegrar sambúðar. Til að rjúfa þennan hring samkennslu og einsleitni verðum við að læra að meta fjölbreytileika sjónarmiða og verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma. Einungis þannig getum við gert okkur vonir um að fylla upp í tómarúm skynseminnar og stuðla að auknu samfélagi fyrir alla og opna fyrir samræður þar sem skoðanir eru metnar út frá réttmæti þeirra og samræmi, frekar en eftir vinsældum eða samræmi við markaðsráðandi stöður. Höfundur er skáld, rithöfundur og þýðandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tjáningarfrelsi Valerio Gargiulo Tengdar fréttir Er Eurovision komið út í öfgar? Síðan Hera Björk var valin til þátttöku í Eurovision hefur hatursherferð gegn henni hafist, meira að segja eru myndir af söngkonunni við hlið palestínskra barna sem voru drepin á Gaza. Hér er fólk að slátra henni á samfélagsmiðlum og gera hana samseka ríkisstjórn Ísraels sem eru sökudólgarnir í þessu máli fyrir það að ætla að taka þátt í undankeppni Eurovision. 10. mars 2024 14:01 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Búum til börn Ingibjörg Isaksen Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon skrifar Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir skrifar Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Búum til börn Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir í mansalsmálum Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Holan í kerfinu Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Í dag er alþjóðlegi Lupusdagurinn Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Skálkaskjól Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hugmyndin sú sama í grunninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af Alþjóðlega safnadeginum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Sjá meira
Í núverandi samfélagi er vaxandi ótti við að tjá eigin skoðanir, knúinn áfram af tilhneigingu til að fylgja þeim sem gera hávaða og falla að markaðsráðandi stöðu. Þetta fyrirbæri er einkenni mikils skorts á sanngirni. Óttinn við að tjá skoðanir sínar er ýtt undir meðvitund um hættuna á að vera dæmdur eða jaðarsettur fyrir hugmyndir sínar. Þetta getur haft keðjuverkandi áhrif (e. snowball effect) þar sem fólk byrjar hatursherferð án þess þó að vita staðreyndir eða leggja hlutlaust mat á stöðuna. Þessi hegðun endurspeglar tilhneigingu til mikillar pólunar og umburðarleysis gagnvart ólíkum skoðunum, sem grefur undan möguleikanum á borgaralegum samræðum án aðgreiningar. Til að efla menningu virðingar og víðsýni er nauðsynlegt að verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma, til að hvetja til uppbyggjandi og innihaldsríkrar samræðu innan samfélagsins. Heimurinn er ekki svartur eða hvítur, en það eru margvíslegir litir þar á milli. Tómið á sanngirni er augljóst í skorti á upplýstri og virðingarfullri umræðu á samfélagmiðlum, þar sem skoðanir eru oft nýttar í pólitískum eða hugmyndafræðilegum tilgangi frekar en að stunda uppbyggilega og innihaldsríka umræðu. Þessi einsleitni hugsunar takmarkar ekki aðeins getu okkar til að hugsa gagnrýnt og sjálfstætt, heldur grefur hún einnig undan kjarna lýðræðis og borgaralegrar sambúðar. Til að rjúfa þennan hring samkennslu og einsleitni verðum við að læra að meta fjölbreytileika sjónarmiða og verja rétt sérhvers einstaklings til að tjá skoðanir sínar án þess að óttast hefndaraðgerðir eða neikvæða dóma. Einungis þannig getum við gert okkur vonir um að fylla upp í tómarúm skynseminnar og stuðla að auknu samfélagi fyrir alla og opna fyrir samræður þar sem skoðanir eru metnar út frá réttmæti þeirra og samræmi, frekar en eftir vinsældum eða samræmi við markaðsráðandi stöður. Höfundur er skáld, rithöfundur og þýðandi.
Er Eurovision komið út í öfgar? Síðan Hera Björk var valin til þátttöku í Eurovision hefur hatursherferð gegn henni hafist, meira að segja eru myndir af söngkonunni við hlið palestínskra barna sem voru drepin á Gaza. Hér er fólk að slátra henni á samfélagsmiðlum og gera hana samseka ríkisstjórn Ísraels sem eru sökudólgarnir í þessu máli fyrir það að ætla að taka þátt í undankeppni Eurovision. 10. mars 2024 14:01
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar
Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar
Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun