Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar 25. mars 2024 14:00 Allmikil umræða hefur skapast um vilja stjórnenda Landsbanka Íslands til að endurvekja Brunabótafélag Íslands í endurnýjaðri mynd með kaupum á Tryggingamiðstöðinni,TM. Eins og vant er hafa allir aðilar máls mundað fingurinn og benda sem ákafast hver á annan. Fer nú fram hefðbundin umræða um hver vissi hvað hvenær. Sökudólgaleit er einnig í fullum gangi í fjölmiðlum. Færri sögum fer ennþá af umboði stjórnenda Landsbankans til kaupanna sem hljóta að teljast meiriháttar fjármálagerningur. Einnig er uppi óvissa um hugsanlegan kostnað af því ef kaupunum verður rift. Kaup bankans á TM er enn eitt dæmið um gerninga embættismanna og starfsmanna ríkisins sem hafa takmarkað umboð. Því fer fjarri að þetta sé í fyrsta sinn sem meðferð Landsbankans á opinberum fjármunum orkar tvímælis. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar frá árinu 2016 um ráðstöfun bankans á ríkiseignum árin 2010 til 2016 kom fram áfellisdómur um framgöngu bankans og einstakra starfsmanna hans. Í skýrslunni voru gerðar fjöldi athugasemda við ráðstöfun bankans á verðmætum í eigu ríkisins. Þar má m.a. nefna sölu á hlut ríkisins í Borgun og Valitor svo dæmi séu nefnd. Í ljós kom síðar að salan á Borgun og Valitor hjó nærri þjóðaröryggi Íslands eins og lesa má í skýrslu Seðlabankans frá 2016. Unnið er að því að koma á ný á laggirnar íslenskum færsluhirði reyndar á hraða snigils því ríkisstjórnin ræður för. Í kjölfar útkomu skýrslu Ríkiendurskoðunar um Landsbankann árið 2016 sagði þáverandi stjórn Landsbankans af sér í heilu lagi og bankastjórinn hrökklaðist úr starfi. Gáleysisleg meðferð bankans á fjármunum í eigu almennings hélt áfram þrátt fyrir áður nefndar breytingar á yfirstjórn bankans. Fyrir rúmum tíu árum heyrðist af fyrirætlan bankans um að reisa nýjar höfuðstöðvar á dýrustu lóð á Íslandi. Um svipað leyti tók bankinn níu milljarða að láni hjá Norræna Fjárfestingarbankanum. Allmargir urðu til að gagnrýna áform bankans þar á meðal sá sem hér ritar. Staðsetning og stærð byggingarinnar voru harðlega gagnrýnd. Í stuttu máli rættust flestar hrakspár þeirra sem gagnrýndu bygginguna. Kostnaður við bygginguna fór stórlega fram úr áætlun. Hún reyndist tæplega helmingi of stór fyrir starfsemi bankans og svo fór að ríkissjóður þurfti að hlaupa undir bagga og leysa til sín tæpan helming byggingarinnar. Enn er ónýtt pláss í byggingunni sem rætt hefur verið um að verði leigt á almennum markaði. Það er því ekki einungis á tryggingasviðinu sem ríkisbankinn hyggst hasla sér völl í samkeppni við fyrirtæki á einkamarkaði. Eitt atriði hefur ekki komið til tals í umræðunni um Landsbankann hvorki nú né fyrr en það er sú staðreynd að kjörnir fulltrúar eiga enga aðkomu að eftirliti með bankanum. Þeim er ekki einu sinni hleypt inn á aðalfund bankans með málfrelsi. Það er í hæsta máta óeðlilegt þegar haft er í huga að almenningur á rúm 98 prósent í bankanum. Krafan hlýtur að vera sú að kjörnir fulltrúar sem sitja í umboði eigenda bankans eigi seturétt á hluthafafundum og aðalfundum bankans með málfrelsi. Ekki virðist veita af aðhaldi frá fulltrúum almennings með starfsemi bankans eins og dæmin sanna. Á 151. þingi lagði greinarhöfundur fram fyrirspurn til fjármálaráðherra um kaupendur að íbúðum sem Landsbankinn hirti af fólki eftir hrun. Fyrirspurninni var ekki svarað á þeim forsendum að bankinn væri ekki ríkisfyrirtæki og ekki þjónustufyrirtæki. Stuttu seinna hvarf greinarhöfundur af þingi um sinn og gat því ekki fylgt fyrirspurninni eftir. Nú hefur fjármálaráðherra kveðið uppúr um að bankinn sé vissulega ríkisfyrirtæki og seðlabankastjóri tekið undir. Þetta eru harla góð tíðindi og er því skorað á ráðherrann að svara endurtekinni fyrirspurn um íbúðirnar sem ríkisfyrirtækið hirti af almenningi. Fyrirspurnin er væntanleg eftir páska. Höfundur er um sinn fyrrum þingmaður og situr í stjórn Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Sæmundsson Kaup Landsbankans á TM Landsbankinn Miðflokkurinn Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson Skoðun Vörður á veginum framundan Davíð Þorláksson Skoðun Umferðarreglur og öryggi fyrir Hjólað í vinnuna Ágúst Mogensen Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Dánaraðstoð og siðareglur lækna Ingrid Kuhlman Skoðun Leikskólakennara á eftirlaunum er ofboðið Ásdís Ólafsdóttir Skoðun Riðið á Bessastöðum? Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Að rækta garðinn sinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Dánaraðstoð og siðareglur lækna Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Vörður á veginum framundan Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Umferðarreglur og öryggi fyrir Hjólað í vinnuna Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson skrifar Skoðun Forseti allra Ragnhildur Björt Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný nálgun í afreksíþróttum – Nýsköpun Erlingur Jóhannsson skrifar Skoðun Prófsteinninn Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Innrás á Rafah stríðir gegn allri mannúð Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Börnin okkar Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Vextir geta og þurfa að lækka Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Söngvakeppni og stríðsglæpir Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Leikskólakennara á eftirlaunum er ofboðið Ásdís Ólafsdóttir skrifar Skoðun Óttasleginn mömmuher og Eurovision Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Já, Katrín Hjálmar Sveinsson skrifar Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Riðið á Bessastöðum? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Að lifa í skugga heilsubrests Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Umræðan um dánaraðstoð Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað skrifar Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum skrifar Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin og orkumálin Ingimundur Andrésson skrifar Skoðun Að tilheyra - Fjölmenningarþing Reykjavíkur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson skrifar Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaðan ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þekking á naloxone nefúða getur bjargað lífi Hildur Vattnes Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við breytt fortíðinni? Ásgeir Jónsson skrifar Sjá meira
Allmikil umræða hefur skapast um vilja stjórnenda Landsbanka Íslands til að endurvekja Brunabótafélag Íslands í endurnýjaðri mynd með kaupum á Tryggingamiðstöðinni,TM. Eins og vant er hafa allir aðilar máls mundað fingurinn og benda sem ákafast hver á annan. Fer nú fram hefðbundin umræða um hver vissi hvað hvenær. Sökudólgaleit er einnig í fullum gangi í fjölmiðlum. Færri sögum fer ennþá af umboði stjórnenda Landsbankans til kaupanna sem hljóta að teljast meiriháttar fjármálagerningur. Einnig er uppi óvissa um hugsanlegan kostnað af því ef kaupunum verður rift. Kaup bankans á TM er enn eitt dæmið um gerninga embættismanna og starfsmanna ríkisins sem hafa takmarkað umboð. Því fer fjarri að þetta sé í fyrsta sinn sem meðferð Landsbankans á opinberum fjármunum orkar tvímælis. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar frá árinu 2016 um ráðstöfun bankans á ríkiseignum árin 2010 til 2016 kom fram áfellisdómur um framgöngu bankans og einstakra starfsmanna hans. Í skýrslunni voru gerðar fjöldi athugasemda við ráðstöfun bankans á verðmætum í eigu ríkisins. Þar má m.a. nefna sölu á hlut ríkisins í Borgun og Valitor svo dæmi séu nefnd. Í ljós kom síðar að salan á Borgun og Valitor hjó nærri þjóðaröryggi Íslands eins og lesa má í skýrslu Seðlabankans frá 2016. Unnið er að því að koma á ný á laggirnar íslenskum færsluhirði reyndar á hraða snigils því ríkisstjórnin ræður för. Í kjölfar útkomu skýrslu Ríkiendurskoðunar um Landsbankann árið 2016 sagði þáverandi stjórn Landsbankans af sér í heilu lagi og bankastjórinn hrökklaðist úr starfi. Gáleysisleg meðferð bankans á fjármunum í eigu almennings hélt áfram þrátt fyrir áður nefndar breytingar á yfirstjórn bankans. Fyrir rúmum tíu árum heyrðist af fyrirætlan bankans um að reisa nýjar höfuðstöðvar á dýrustu lóð á Íslandi. Um svipað leyti tók bankinn níu milljarða að láni hjá Norræna Fjárfestingarbankanum. Allmargir urðu til að gagnrýna áform bankans þar á meðal sá sem hér ritar. Staðsetning og stærð byggingarinnar voru harðlega gagnrýnd. Í stuttu máli rættust flestar hrakspár þeirra sem gagnrýndu bygginguna. Kostnaður við bygginguna fór stórlega fram úr áætlun. Hún reyndist tæplega helmingi of stór fyrir starfsemi bankans og svo fór að ríkissjóður þurfti að hlaupa undir bagga og leysa til sín tæpan helming byggingarinnar. Enn er ónýtt pláss í byggingunni sem rætt hefur verið um að verði leigt á almennum markaði. Það er því ekki einungis á tryggingasviðinu sem ríkisbankinn hyggst hasla sér völl í samkeppni við fyrirtæki á einkamarkaði. Eitt atriði hefur ekki komið til tals í umræðunni um Landsbankann hvorki nú né fyrr en það er sú staðreynd að kjörnir fulltrúar eiga enga aðkomu að eftirliti með bankanum. Þeim er ekki einu sinni hleypt inn á aðalfund bankans með málfrelsi. Það er í hæsta máta óeðlilegt þegar haft er í huga að almenningur á rúm 98 prósent í bankanum. Krafan hlýtur að vera sú að kjörnir fulltrúar sem sitja í umboði eigenda bankans eigi seturétt á hluthafafundum og aðalfundum bankans með málfrelsi. Ekki virðist veita af aðhaldi frá fulltrúum almennings með starfsemi bankans eins og dæmin sanna. Á 151. þingi lagði greinarhöfundur fram fyrirspurn til fjármálaráðherra um kaupendur að íbúðum sem Landsbankinn hirti af fólki eftir hrun. Fyrirspurninni var ekki svarað á þeim forsendum að bankinn væri ekki ríkisfyrirtæki og ekki þjónustufyrirtæki. Stuttu seinna hvarf greinarhöfundur af þingi um sinn og gat því ekki fylgt fyrirspurninni eftir. Nú hefur fjármálaráðherra kveðið uppúr um að bankinn sé vissulega ríkisfyrirtæki og seðlabankastjóri tekið undir. Þetta eru harla góð tíðindi og er því skorað á ráðherrann að svara endurtekinni fyrirspurn um íbúðirnar sem ríkisfyrirtækið hirti af almenningi. Fyrirspurnin er væntanleg eftir páska. Höfundur er um sinn fyrrum þingmaður og situr í stjórn Miðflokksins.
Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaðan ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar