Ákvörðun peningastefnunefndar Seðlabankans kemur í kjölfar þess að tólf mánaða verðbólgan mældist sex prósent í apríl, nokkuð undir væntingum, en á sama tíma eru verðbólguvæntingar enn yfir markmiði enda þótt þær hafi lækkað á suma mælikvarða, eins og segir í yfirlýsingu nefndarinnar í morgun. Þar er einnig nefnt að verðbólga án húsnæðisliðar hafi minnkað hraðar og undirliggjandi verðbólgan sé sömuleiðis komin undir fimm prósent.
Í vaxtakönnun Innherja, sem var framkvæmd dagana 2. til 4. maí, töldu allir 24 þátttakendurnir að vöxtum yrði haldið óbreyttum í 9,25 prósent. Það var sömuleiðis spá greiningardeilda allra viðskiptabankanna.
„Ný einkunnarorð seðlabankastjóra virðast þau að ekki beri að hrósa hálfjárnuðum hesti. Skilaboðin af síðasta fundi peningastefnunefndar voru þau að jafnvel þótt verðbólga hafi gengið niður sé verkið óklárað; verðbólga er enn langt frá markmiði og nefndin hefur áhyggjur af tregðu. Á meðan svo er vill hún halda raunvaxtastiginu fremur háu,“ sagði einn þátttakandi í rökstuðningi sínum fyrir því að hann ætti von á því að peningastefnunefndin myndi halda vöxtum óbreyttum.
Fram kemur í yfirlýsingu peningastefnunefndar að hægt hafi á vexti eftirspurnar innanlands enda sé peningalegt aðhald þétt og útlit fyrir að það muni draga úr hagvexti á þessu ári, samkvæmt nýrri þjóðhagsspá Seðlabankans sem er birt í nýjum Peningamálum. Nefndin segir hins vegar á móti að spenna í þjóðarbúskapnum sé meiri en áður var talið og verðbólgan minnkar því hægar samkvæmt spá bankans.
Í Peningamálum segir að talið sé að landsframleiðslan, sem jókst um meira en fjögur prósent í fyrra, hafi dregist saman á fyrsta fjórðungi þessa árs og horfur fyrir þetta ár versnað í heild sinni. Þannig er núna áætlað að hagvöxturinn verði aðeins um 1,1 prósent á árinu 2024 en fyrri spá Seðlabankans gerði ráð fyrir 1,9 prósenta hagvexti.
Verðbólga var aftur á móti heldur meiri á fyrsta fjórðungi þessa árs en spáð var í febrúar og verðbólguhorfur fyrir meginhluta spátímans hafa versnað. „Það á sérstaklega við árið í ár en þar fara saman lakari upphafsstaða og meiri og þrálátari spenna í þjóðarbúskapnum en á móti vega horfur á minni hækkun launakostnaðar. Nú er talið að verðbólga verði yfir 5 prósent út þetta ár og fari ekki í markmið fyrr en á seinni hluta árs 2026,“ segir í Peningamálum.
Hægt hefur á vexti innlendrar eftirspurnar enda er peningalegt taumhald þétt og horfur eru á að það dragi úr hagvexti í ár.
Peningastefnunefndin segir í yfirlýsingu sinni að áhrif nýgerðra kjarasamninga og aðgerðir í ríkisfjármálum á eftirspurn séu ekki að fullu komin fram. Þótt hægt hafi á vinnumarkaði sé spenna enn til staðar sem gæti ýtt undir launaskrið með tilheyrandi áhrifum á verðbólgu.
Nefndin bætir hins vegar við að hún sé þeirrar skoðunar að núna séu „auknar líkur á því að núverandi aðhaldsstig sé hæfilegt“ til þess að ná verðbólgunni í 2,5 prósenta markmið innan ásættanlegs tíma. Mótun peningastefnunnar muni sem fyrr ráðast af þróun efnahagsumsvifa, verðbólgu og verðbólguvæntinga.
